Tại sao nhiều người có quan điểm kiêng thịt gà khi bị suy giãn tĩnh mạch

Trong đời sống hàng ngày, khi mắc bất kỳ vấn đề sức khỏe nào, từ bệnh hô hấp, tiêu hóa cho đến các bệnh ngoài da, nhiều người thường tự đặt câu hỏi về việc nên kiêng ăn gì. Trong số đó, thịt gà, thịt bò, hải sản, trứng và đồ nếp gần như luôn nằm trong danh sách thực phẩm bị “gọi tên”, dù chưa có bằng chứng khoa học rõ ràng về việc chúng gây hại trực tiếp. Điều này xuất phát từ thói quen truyền miệng và những kinh nghiệm dân gian được lưu truyền qua nhiều thế hệ.

Chính vì vậy, khi nói đến suy giãn tĩnh mạch – một bệnh lý liên quan đến hệ tuần hoàn, nhiều người cũng tự nhiên thắc mắc liệu thịt gà có phải là thực phẩm cần kiêng hay không. Dù chưa rõ nguyên nhân cụ thể, nhưng tâm lý “phòng còn hơn tránh” khiến họ cẩn trọng hơn trong việc lựa chọn thực phẩm.

Bên cạnh đó, suy giãn tĩnh mạch ở giai đoạn nặng có thể gây tổn thương da, thậm chí xuất hiện viêm loét chân do máu lưu thông kém. Với những ai từng nghe đến quan niệm dân gian rằng ăn thịt gà có thể khiến vết thương lâu lành, gây ngứa hoặc làm sẹo xấu, họ càng có lý do để e ngại. Điều này không chỉ đúng với suy giãn tĩnh mạch mà còn với nhiều tình trạng khác như phẫu thuật, chấn thương hay bệnh ngoài da.

Tìm hiểu thêm: Các giai đoạn của bệnh suy giãn tĩnh mạch chân

Tóm lại, quan niệm kiêng thịt gà khi bị suy giãn tĩnh mạch chủ yếu xuất phát từ thói quen suy diễn chung của nhiều người khi gặp vấn đề sức khỏe, cộng với những lo ngại liên quan đến việc làm chậm quá trình lành thương ở giai đoạn bệnh nặng.

Bị suy giãn tĩnh mạch chân có ăn thịt gà được không?

Nếu nhìn nhận từ góc độ khoa học và dinh dưỡng, việc ăn thịt gà trong bữa ăn hàng ngày hoàn toàn không gây hại, mà ngược lại, có thể mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe mạch máu.

1. Thịt gà không phải là nguyên nhân gây suy giãn tĩnh mạch

Suy giãn tĩnh mạch là bệnh lý liên quan đến sự suy yếu của thành mạch máu và van tĩnh mạch, khiến máu lưu thông kém và gây ra tình trạng ứ đọng trong tĩnh mạch. Nguyên nhân chính của bệnh bao gồm di truyền, tuổi tác, thói quen sinh hoạt (đứng/ngồi lâu, ít vận động), béo phì và thay đổi nội tiết tố.

Trong khi đó, thịt gà là một loại thực phẩm giàu dinh dưỡng, không chứa thành phần nào có thể làm suy yếu tĩnh mạch hoặc gây ảnh hưởng tiêu cực đến tuần hoàn máu. Do đó, việc kiêng thịt gà vì lo sợ ảnh hưởng đến suy giãn tĩnh mạch là chưa có cơ sở khoa học.

2. Giá trị dinh dưỡng của thịt gà có lợi cho hệ tuần hoàn

Thịt gà là nguồn protein chất lượng cao, giúp duy trì và phục hồi các mô trong cơ thể, bao gồm cả thành mạch máu. Ngoài ra, nó còn chứa nhiều vi chất quan trọng cho sức khỏe mạch máu:

• Protein nạc: Hỗ trợ tái tạo tế bào và tăng cường độ đàn hồi của tĩnh mạch.
• Vitamin B6 & Niacin: Giúp giảm viêm, hỗ trợ chuyển hóa năng lượng và tăng cường tuần hoàn.
• Magie & Kali: Hỗ trợ duy trì huyết áp ổn định, giảm áp lực lên tĩnh mạch.
• Collagen tự nhiên (trong da và xương gà): Giúp tăng cường độ bền của thành mạch máu.

Việc ăn thịt gà đúng cách trong khẩu phần ăn hàng ngày không chỉ an toàn mà còn giúp cung cấp các dưỡng chất cần thiết để duy trì hệ tuần hoàn khỏe mạnh.

3. Khi nào cần lưu ý hoặc hạn chế?

Dù thịt gà có nhiều lợi ích, nhưng trong một số trường hợp, người bị suy giãn tĩnh mạch có thể cần điều chỉnh cách ăn uống để đảm bảo sức khỏe tối ưu:

Nếu có vết loét da do suy giãn tĩnh mạch nặng: Một số người tin rằng ăn thịt gà có thể làm vết thương lâu lành hoặc gây ngứa. Thực tế, không có bằng chứng khoa học nào khẳng định điều này, nhưng nếu bạn cảm thấy cơ thể phản ứng không tốt khi ăn thịt gà, có thể tạm thời ngừng ăn.

Thịt gà công nghiệp chứa hormone tăng trưởng: Một số loại gà nuôi công nghiệp có thể chứa dư lượng hormone hoặc kháng sinh, có thể gây ảnh hưởng đến sức khỏe tổng thể. Tốt nhất nên chọn gà hữu cơ hoặc gà thả vườn.

Cách chế biến không lành mạnh: Thịt gà chiên rán, tẩm bột hoặc nướng với nhiều dầu mỡ có thể làm tăng cholesterol xấu, gây viêm và ảnh hưởng đến tuần hoàn. Người bị suy giãn tĩnh mạch nên ưu tiên các phương pháp chế biến như luộc, hấp hoặc nướng ít dầu. Bên cạnh đó, người bị suy giãn tĩnh mạch được khuyến cáo hạn chế ăn mặn, vì tiêu thụ quá nhiều muối sẽ dẫn đến tình trạng giữ nước trong cơ thể, làm tăng áp lực lên thành tĩnh mạch và khiến triệu chứng bệnh trở nên nghiêm trọng hơn. Do đó, khi chế biến thịt gà, không nên tẩm ướp quá mặn.

Ưu tiên phần thịt trắng (như ức gà) thay vì da gà hoặc phần nhiều mỡ, vì thịt trắng ít chất béo bão hòa hơn, tốt cho hệ tim mạch và tuần hoàn.

Kết hợp với thực phẩm giàu chất xơ và vitamin C (rau xanh, trái cây) để hỗ trợ sản xuất collagen, giúp thành tĩnh mạch bền chắc hơn.

Tìm hiểu thêm: Bị giãn tĩnh mạch chân thay đổi chế độ ăn uống như thế nào?

Như vậy, bị suy giãn tĩnh mạch chân vẫn có thể ăn thịt gà trong bữa ăn hàng ngày mà không cần kiêng cữ quá mức. Đây là một nguồn thực phẩm tốt, không gây hại cho tĩnh mạch nếu sử dụng đúng cách. Tuy nhiên, để đảm bảo sức khỏe tuần hoàn, người bệnh nên kết hợp chế độ ăn uống cân bằng, bổ sung nhiều rau xanh, trái cây giàu vitamin C, uống đủ nước và duy trì lối sống lành mạnh.

1. Đá bóng tác động đến tĩnh mạch như thế nào?

Mỗi động tác khi chơi bóng đá đều có thể ảnh hưởng trực tiếp đến hệ tĩnh mạch chân. Một số yếu tố tác động bao gồm:

1.1. Chạy nước rút và nhảy

Tác động: Khi chạy nước rút, chân phải liên tục co duỗi mạnh, khiến áp lực trong lòng tĩnh mạch tăng cao đột ngột. Điều này có thể làm giãn rộng thành tĩnh mạch, khiến máu khó lưu thông hơn.

Nhảy: Khi bật nhảy để tranh chấp bóng hoặc dứt điểm, chân phải tiếp đất với lực mạnh, tạo ra áp lực đột ngột lên hệ tĩnh mạch. Lực nén mạnh có thể làm giãn mạch thêm, tăng nguy cơ suy tĩnh mạch tiến triển.

Rủi ro: Nếu hệ thống van tĩnh mạch đã suy yếu, việc gia tăng áp lực nhanh chóng có thể dẫn đến tình trạng ứ đọng máu, làm nặng thêm các triệu chứng như đau nhức, sưng phù chân.

1.2. Cú sút và lực tác động lên chân

Tác động: Khi thực hiện cú sút, đặc biệt là sút mạnh, lực dồn xuống chân rất lớn. Việc này có thể khiến máu bị dồn ép cục bộ, gây ra tình trạng giãn tĩnh mạch nặng hơn theo thời gian.

Rủi ro: Nếu tĩnh mạch đã bị tổn thương, cú sút mạnh có thể tạo ra áp lực lên các tĩnh mạch sâu, tăng nguy cơ viêm hoặc tổn thương tĩnh mạch bên trong. Với người bị giãn tĩnh mạch, sự gia tăng áp lực này có thể làm tổn thương thêm thành mạch và khiến bệnh tiến triển nhanh hơn.

Tìm hiểu thêm: Các cấp độ từ nhẹ tới nặng của bệnh giãn tĩnh mạch chân

1.3. Thời gian chơi liên tục

Tác động: Các trận đấu bóng đá thường kéo dài từ 60-90 phút, khiến người chơi phải vận động liên tục. Với người bị giãn tĩnh mạch, việc đứng lâu, chạy nhiều trong thời gian dài có thể khiến máu ứ đọng ở chân.

Rủi ro: Khi máu không được bơm ngược lên tim hiệu quả, chân có thể bị sưng, đau nhức và xuất hiện cảm giác nặng nề. Căng cơ quá mức có thể gây chuột rút, đặc biệt là ở bắp chân – nơi tĩnh mạch bị giãn có thể bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Nếu chơi bóng liên tục mà không có khoảng nghỉ, nguy cơ viêm tĩnh mạch. Đây là biến chứng nguy hiểm có thể dẫn đến tắc nghẽn dòng máu, gây đau nhức dữ dội và thậm chí là thuyên tắc phổi nếu cục máu đông di chuyển lên tim hoặc phổi.

1.4. Va chạm khi thi đấu

Tác động: Bóng đá là môn thể thao đối kháng, có nhiều tình huống va chạm mạnh. Khi bị tác động trực tiếp vào chân, đặc biệt là vùng bắp chân hoặc đầu gối, các tĩnh mạch bị giãn có thể chịu áp lực lớn hơn.

Rủi ro: Những cú va chạm mạnh có thể làm tổn thương tĩnh mạch vốn đã yếu, gây bầm tím, chảy máu bên trong hoặc thậm chí làm đứt các mao mạch nhỏ, khiến tình trạng giãn tĩnh mạch trở nên tồi tệ hơn.

2. Bị giãn tĩnh mạch chân có đá bóng được không?

Về lý thuyết, người bị giãn tĩnh mạch chân có thể tiếp tục hoạt động thể chất nếu biết cách kiểm soát cường độ và lựa chọn bộ môn phù hợp. Tuy nhiên, bóng đá lại là một trường hợp đặc biệt khi so sánh với các môn thể thao khác.

Khác với bơi lội hay đi bộ – những môn thể thao có thể dễ dàng điều chỉnh tốc độ, thời gian tập luyện và mức độ tác động lên chân – bóng đá là một môn thể thao mang tính đối kháng cao, đòi hỏi sự di chuyển liên tục, phản xạ nhanh và thường xuyên có va chạm với đối phương. Khi tham gia trận đấu, rất khó để kiểm soát nhịp độ của riêng mình hay tránh những tác động từ bên ngoài. Người chơi không thể chủ động chạy chậm hơn, giảm tốc độ xoay trở hay tránh những tình huống va chạm mà vẫn đảm bảo hiệu quả trong trận đấu.

Hơn nữa, dù ở giai đoạn nhẹ hay nặng, giãn tĩnh mạch đều tiềm ẩn nguy cơ xấu đi khi chịu tác động mạnh. Việc chạy nước rút, dừng đột ngột, xoay người nhanh hoặc bị đối thủ tranh chấp có thể làm gia tăng áp lực lên tĩnh mạch, gây đau nhức, sưng viêm, thậm chí dẫn đến biến chứng nguy hiểm như huyết khối tĩnh mạch sâu (DVT). Trong trường hợp giãn tĩnh mạch đã tiến triển nặng, rủi ro chấn thương, vỡ tĩnh mạch hoặc loét da càng cao hơn.

Vì vậy, dù đam mê bóng đá đến đâu, nếu đã bị giãn tĩnh mạch chân, tốt nhất bạn nên cân nhắc từ bỏ môn thể thao này để tránh những rủi ro khó lường. Thay vào đó, hãy lựa chọn những bộ môn an toàn hơn như bơi lội, đạp xe hoặc đi bộ – vẫn giúp duy trì sức khỏe mà không gây tổn hại đến hệ tĩnh mạch.

Câu hỏi khác:

• Bị giãn tĩnh mạch có nhảy dây được không?
• Bị giãn tĩnh mạch chân có nên tập gym?

1. Cơ chế tác động của nhảy dây lên tĩnh mạch

Nhảy dây là bài tập có tác động mạnh đến cơ thể, đặc biệt là hệ tuần hoàn và cơ xương khớp. Dưới đây là những ảnh hưởng chính của động tác nhảy dây lên hệ tĩnh mạch:

1.1. Áp lực lên tĩnh mạch khi nhảy dây

• Khi nhảy dây, chân bạn sẽ liên tục bật lên và tiếp đất, tạo ra áp lực đột ngột lên hệ tĩnh mạch ở chân.
• Động tác tiếp đất có thể làm tăng áp suất trong tĩnh mạch, đặc biệt là ở vùng bắp chân và mắt cá, nơi có hệ thống tĩnh mạch nông dễ bị tổn thương.
• Nếu hệ thống van tĩnh mạch vốn đã suy yếu, áp lực tăng thêm này có thể làm tình trạng giãn tĩnh mạch trở nên nghiêm trọng hơn, gây đau nhức và sưng phù.

1.2. Sự ảnh hưởng đến tuần hoàn máu

• Về lý thuyết, nhảy dây có thể giúp kích thích tuần hoàn máu bằng cách co bóp cơ bắp chân, hỗ trợ bơm máu về tim hiệu quả hơn.
• Tuy nhiên, nếu người tập bị giãn tĩnh mạch nặng, khả năng hồi lưu máu đã kém, việc tập luyện quá sức có thể gây ứ trệ tuần hoàn, làm chân sưng và nặng nề hơn sau khi tập.
• Nếu không khởi động kỹ hoặc tập sai kỹ thuật, máu có thể bị dồn xuống phần dưới chân nhiều hơn, gây cảm giác đau nhức kéo dài.

1.3. Tác động đến hệ cơ xương khớp

• Khi tiếp đất, lực tác động lên khớp gối, cổ chân và mắt cá có thể gấp 2-3 lần trọng lượng cơ thể. Điều này làm tăng nguy cơ chấn thương nếu hệ cơ xương khớp không đủ khỏe hoặc nếu bạn tập luyện trên bề mặt cứng.
• Đối với người bị giãn tĩnh mạch, khớp và cơ chân đã có xu hướng yếu hơn do máu lưu thông kém, điều này khiến nguy cơ bị căng cơ, bong gân hoặc đau khớp gia tăng đáng kể.

2. Nhảy dây có nguy hiểm với người bị giãn tĩnh mạch không?

Nhảy dây không phải là bài tập phù hợp cho tất cả những người bị giãn tĩnh mạch. Độ an toàn của bài tập này phụ thuộc vào mức độ suy giãn tĩnh mạch và khả năng kiểm soát cường độ tập luyện của từng cá nhân.

2.1. Những trường hợp nào có thể tập được?

Nếu bạn bị giãn tĩnh mạch nhẹ (giai đoạn đầu, không có triệu chứng sưng đau nghiêm trọng), bạn vẫn có thể nhảy dây với một số điều chỉnh:

• Tập với cường độ nhẹ: Giảm số lần nhảy liên tục, không thực hiện những động tác nhảy cao hoặc bật mạnh.
• Sử dụng giày hỗ trợ tốt: Giày thể thao có đệm lót giúp giảm sốc khi tiếp đất, giảm tải áp lực lên tĩnh mạch.
• Tập trên bề mặt mềm: Thảm cao su hoặc sàn gỗ có thể giảm tác động lên chân.
• Đeo tất y khoa: Hỗ trợ tuần hoàn máu, giảm nguy cơ phù nề sau khi tập.
• Kết hợp với các bài tập hỗ trợ: Sau khi nhảy dây, nên thực hiện các bài tập giãn cơ hoặc gác chân cao để giúp máu lưu thông tốt hơn.

2.2. Khi nào cần tránh nhảy dây hoàn toàn?

Nếu bạn thuộc một trong những trường hợp sau, nhảy dây có thể gây hại nhiều hơn lợi và nên được tránh:

• Giãn tĩnh mạch nặng (giai đoạn muộn): Khi tĩnh mạch đã phình lớn, có dấu hiệu loét da hoặc sưng đau kéo dài.
• Có tiền sử huyết khối tĩnh mạch sâu (DVT): Nhảy dây có thể làm tăng nguy cơ tắc mạch hoặc vỡ cục máu đông, gây hậu quả nghiêm trọng.
• Bị đau, sưng chân ngay cả khi không vận động: Đây là dấu hiệu cho thấy tuần hoàn máu đã bị ảnh hưởng nghiêm trọng.
• Cảm thấy tê bì hoặc chuột rút khi đứng lâu: Dấu hiệu cho thấy tuần hoàn kém và cần tập trung vào các bài tập nhẹ hơn.
• Sau khi tập cảm thấy chân nặng nề, sưng nhiều hơn bình thường: Đây là dấu hiệu cho thấy nhảy dây không phù hợp với bạn.

Tóm lại, nhảy dây có thể là một bài tập tốt cho tim mạch nhưng không phải là lựa chọn lý tưởng cho tất cả những người bị giãn tĩnh mạch. Nếu bạn đang ở giai đoạn đầu của bệnh, vẫn có thể tập với cường độ phù hợp, nhưng cần theo dõi sát sao phản ứng của cơ thể. Nếu bệnh đã tiến triển nặng, tốt nhất nên thay thế bằng các bài tập ít tác động hơn để đảm bảo sức khỏe tĩnh mạch lâu dài.

4. Câu hỏi thường gặp

Tôi có thể đeo vớ y khoa khi nhảy dây để giảm áp lực lên tĩnh mạch không?

Có, vớ y khoa giúp hỗ trợ tuần hoàn máu và giảm áp lực lên tĩnh mạch. Tuy nhiên, nhảy dây vẫn là bài tập có tác động mạnh, nên cân nhắc mức độ phù hợp với tình trạng bệnh.

Đọc thêm: Hướng dẫn sử dụng vớ y khoa đúng cách

Nhảy dây có làm vỡ tĩnh mạch không?

Có thể, nếu tĩnh mạch đã suy yếu nghiêm trọng, áp lực từ động tác nhảy liên tục có thể làm giãn nặng hơn, dẫn đến viêm tĩnh mạch, huyết khối tĩnh mạch nông hoặc xuất huyết dưới da. Trong trường hợp nặng, vỡ tĩnh mạch có thể gây chảy máu kéo dài, loét da do suy tĩnh mạch hoặc hình thành cục máu đông, làm tăng nguy cơ biến chứng nguy hiểm như thuyên tắc phổi. Nếu có dấu hiệu đau nhiều, sưng đỏ bất thường, hãy dừng ngay và đi khám bác sĩ.

Những dấu hiệu nào cho thấy nhảy dây đang gây hại cho tĩnh mạch của tôi?

Nếu sau khi tập, bạn thấy đau nhức, sưng tấy, tĩnh mạch nổi rõ hơn hoặc có vết bầm tím bất thường, hãy ngừng ngay và tham khảo ý kiến bác sĩ.

3. Những bài tập thay thế nhảy dây cho người bị giãn tĩnh mạch

Nhảy dây có thể gây áp lực lớn lên tĩnh mạch, nhưng bạn vẫn có nhiều lựa chọn khác để duy trì vận động an toàn. Dưới đây là những bài tập nhẹ nhàng, giúp cải thiện tuần hoàn mà không làm tình trạng giãn tĩnh mạch trở nên nghiêm trọng hơn.

Đi bộ nhanh – Hỗ trợ lưu thông máu mà không gây áp lực lớn lên tĩnh mạch. Nên đi bộ 30–45 phút mỗi ngày, tránh bề mặt cứng và mang giày có đệm tốt. Hạn chế đi quá lâu nếu chân có dấu hiệu sưng hoặc đau nhức.

Bơi lội – Giảm áp lực trọng lực lên chân, giúp máu lưu thông dễ dàng. Bơi nhẹ nhàng 3–4 buổi/tuần, ưu tiên bơi ếch hoặc bơi ngửa. Tránh động tác đạp chân mạnh nếu chân có tĩnh mạch lộ rõ hoặc đau nhức.

Đạp xe – Giúp tăng cường cơ chân mà không gây sốc lên tĩnh mạch. Nên đạp xe 20–40 phút với tốc độ vừa phải, tránh địa hình gồ ghề. Nếu đạp xe tại chỗ, hãy điều chỉnh yên xe sao cho chân không phải duỗi thẳng hoàn toàn.

Yoga & Pilates – Tăng độ linh hoạt, hỗ trợ tuần hoàn máu và giảm căng thẳng tĩnh mạch. Nên tập các động tác nhẹ nhàng như nâng chân, tư thế cây cầu. Tránh tư thế đứng lâu hoặc đảo ngược nếu tĩnh mạch sưng đau.

Tham khảo:

• Các động tác Yoga phù hợp cho người bị giãn tĩnh mạch
• Các động tác Pilates cho người bị suy giãn tĩnh mạch

Tập luyện dưới nước – Các bài tập như đi bộ dưới nước hoặc aqua yoga giảm tải áp lực lên chân. Thích hợp với mọi mức độ giãn tĩnh mạch, giúp giảm đau và sưng hiệu quả.

Bài tập giãn cơ – Kéo giãn bắp chân, đùi, bàn chân giúp giảm co cứng và tăng tuần hoàn. Nên thực hiện 5–10 phút mỗi ngày, đặc biệt sau khi đứng lâu hoặc vận động.

Những bài tập này giúp duy trì vận động mà vẫn bảo vệ tĩnh mạch. Nên lắng nghe cơ thể và điều chỉnh cường độ tập luyện phù hợp.

1. Pilates là gì?

Pilates là một phương pháp tập luyện kết hợp giữa kiểm soát cơ bắp, hơi thở và sự linh hoạt để cải thiện sức mạnh, thăng bằng và tư thế. Bộ môn này được Joseph Pilates phát triển vào đầu thế kỷ 20 với mục tiêu phục hồi chức năng cho người bị chấn thương.

So với các bộ môn khác, Pilates không tập trung vào việc phát triển sức mạnh cơ bắp thuần túy như gym mà chú trọng vào sự kiểm soát và điều hòa cơ thể. Mặc dù nhẹ nhàng hơn yoga, Pilates vẫn đòi hỏi sự linh hoạt cao và khả năng kiểm soát chuyển động một cách chính xác. Đặc biệt, thay vì chỉ giúp đốt cháy calo như nhiều phương pháp tập luyện khác, Pilates hướng đến việc phục hồi và cải thiện chức năng vận động, giúp cơ thể khỏe mạnh và cân bằng hơn.

Lợi ích của Pilates đối với sức khỏe tổng thể:

• Cải thiện linh hoạt và cân bằng: Pilates giúp cơ thể dẻo dai, giảm nguy cơ chấn thương khi vận động.
• Hỗ trợ lưu thông máu, tăng sức mạnh cơ bắp: Các bài tập kích thích hệ tuần hoàn, đặc biệt có lợi cho những ai gặp vấn đề về tuần hoàn tĩnh mạch.
• Giảm căng thẳng, cải thiện tư thế: Nhờ tập trung vào hơi thở và kiểm soát cơ thể, Pilates giúp thư giãn tinh thần, điều chỉnh dáng đi và tư thế chuẩn hơn.

2. Bị suy giãn tĩnh mạch có tập Pilates được không?

Pilates là một bộ môn có cường độ nhẹ đến trung bình, giúp cải thiện sức khỏe tổng thể mà không gây áp lực quá lớn lên hệ tĩnh mạch. Với những người bị giãn tĩnh mạch, việc tập Pilates có thể mang lại nhiều lợi ích nếu thực hiện đúng cách, nhưng cũng tiềm ẩn một số rủi ro nếu không chú ý đến kỹ thuật và cường độ tập luyện.

2.1. Lợi ích của Pilates đối với người bị giãn tĩnh mạch

Giúp tăng cường cơ bắp hỗ trợ hệ tĩnh mạch: Pilates chú trọng vào các nhóm cơ vùng chân, đặc biệt là cơ bắp chân – bộ phận đóng vai trò như một “máy bơm” hỗ trợ đẩy máu về tim. Khi cơ bắp khỏe hơn, lực đẩy máu sẽ hiệu quả hơn, giảm áp lực lên các tĩnh mạch bị giãn.

Thúc đẩy lưu thông máu, giảm ứ trệ tĩnh mạch: Các bài tập Pilates thường kết hợp giữa kiểm soát hơi thở và chuyển động nhịp nhàng, giúp kích thích tuần hoàn máu. Điều này đặc biệt quan trọng với những người bị giãn tĩnh mạch, vì nó giúp giảm tình trạng máu bị ứ đọng ở chân – nguyên nhân gây nặng chân, sưng phù.

Giảm đau nhức và cải thiện sự linh hoạt của chân: Nhiều người bị giãn tĩnh mạch thường cảm thấy đau nhức, căng cứng cơ bắp, nhất là vào cuối ngày. Pilates giúp kéo giãn cơ, cải thiện sự linh hoạt của khớp và giảm áp lực lên hệ tĩnh mạch, từ đó làm dịu cảm giác đau mỏi ở chân.

2.2. Rủi ro có thể xảy ra nếu tập không đúng cách

Một số động tác có thể gây áp lực lên tĩnh mạch: Không phải tất cả các bài tập Pilates đều an toàn cho người bị giãn tĩnh mạch. Các động tác đòi hỏi giữ nguyên tư thế quá lâu, ép chặt cơ bụng, hoặc tạo áp lực lên chân có thể làm giảm lưu thông máu, gây căng thẳng cho các tĩnh mạch đang suy yếu.

Nguy cơ làm trầm trọng thêm triệu chứng nếu tập sai kỹ thuật: Nếu tập không đúng tư thế hoặc cố gắng thực hiện các bài tập quá sức, người tập có thể vô tình làm giãn thêm các tĩnh mạch, khiến triệu chứng như đau nhức, sưng phù trở nên nghiêm trọng hơn.

Ảnh hưởng của cường độ và tần suất tập luyện: Tập luyện quá nhiều hoặc với cường độ cao có thể làm tăng áp lực lên hệ tĩnh mạch, gây mệt mỏi và làm nặng thêm tình trạng giãn tĩnh mạch. Điều quan trọng là cần chọn tần suất và mức độ phù hợp, kết hợp nghỉ ngơi hợp lý để cơ thể phục hồi.

Kết luận: Pilates có thể là một lựa chọn tốt cho người bị giãn tĩnh mạch nếu được tập luyện đúng cách và điều chỉnh phù hợp với tình trạng sức khỏe. Tuy nhiên, cần lưu ý tránh các động tác gây áp lực lên tĩnh mạch và đảm bảo thực hiện bài tập dưới sự hướng dẫn của chuyên gia để đạt hiệu quả tối ưu mà không gây ảnh hưởng tiêu cực đến bệnh lý.

3. Nguyên tắc tập Pilates an toàn cho người bị giãn tĩnh mạch

Người bị giãn tĩnh mạch vẫn có thể tập Pilates để tăng cường sức khỏe và hỗ trợ tuần hoàn máu, nhưng cần tuân thủ một số nguyên tắc quan trọng để tránh làm trầm trọng thêm tình trạng bệnh. Việc lựa chọn phong cách tập luyện phù hợp, điều chỉnh động tác đúng cách và kiểm soát hơi thở sẽ giúp người tập đạt được lợi ích mà không gây áp lực lên hệ tĩnh mạch.

3.1. Kiểm tra tình trạng tĩnh mạch trước khi tập

Trước khi bắt đầu tập Pilates, người bị giãn tĩnh mạch nên đánh giá tình trạng sức khỏe của mình để đảm bảo việc tập luyện an toàn.

Khi nào nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi bắt đầu?

Nếu bạn có các triệu chứng như sưng phù chân nghiêm trọng, đau nhức kéo dài, xuất hiện loét tĩnh mạch hoặc có tiền sử huyết khối tĩnh mạch sâu (DVT), hãy tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi tập. Một số trường hợp cần được hướng dẫn riêng để tránh nguy cơ biến chứng.

Các dấu hiệu cảnh báo cần lưu ý trước khi tập luyện:

• Cảm giác nặng chân hoặc đau nhức dữ dội khi đứng lâu.
• Chân bị phù nề nghiêm trọng hoặc có vết loét da.
• Xuất hiện tĩnh mạch phình to, nổi rõ hơn bình thường sau khi vận động.
• Co thắt cơ bắp thường xuyên, đặc biệt vào ban đêm.

Nếu gặp phải các triệu chứng trên, bạn nên điều chỉnh kế hoạch tập luyện hoặc ngừng tập để kiểm tra sức khỏe.

3.2. Lựa chọn phong cách Pilates phù hợp

Có hai phong cách phổ biến trong Pilates: Pilates trên thảm (Mat Pilates) và Pilates với máy (Reformer Pilates). Mỗi loại có những ưu điểm riêng, nhưng người bị giãn tĩnh mạch cần lựa chọn phương pháp phù hợp với tình trạng sức khỏe.

Pilates trên thảm và Pilates với máy – cái nào tốt hơn?

Pilates trên thảm: Phù hợp với người bị giãn tĩnh mạch ở mức độ nhẹ. Các bài tập chủ yếu sử dụng trọng lượng cơ thể, ít gây áp lực lên chân. Tuy nhiên, cần lựa chọn các động tác tránh tư thế đứng lâu hoặc siết chặt bắp chân quá mức.

Pilates với máy: Nhờ có hệ thống lò xo hỗ trợ, Reformer Pilates giúp giảm áp lực lên chân và kiểm soát tốt hơn lực tác động. Nếu có điều kiện, người bị giãn tĩnh mạch nên tập với máy để điều chỉnh bài tập dễ dàng hơn.

Cường độ tập phù hợp với từng mức độ bệnh:

• Nếu bị giãn tĩnh mạch nhẹ: Có thể tập với cường độ trung bình, nhưng cần tránh các động tác dồn áp lực lên chân quá lâu.
• Nếu bị giãn tĩnh mạch nặng: Nên tập nhẹ nhàng, ưu tiên các bài tập nằm hoặc ngồi, tránh các tư thế đứng lâu và nâng cao chân đột ngột.

3.3. Điều chỉnh động tác để tránh gây áp lực lên tĩnh mạch

Một số động tác Pilates có thể tạo áp lực lớn lên chân và làm ảnh hưởng đến tĩnh mạch. Việc điều chỉnh tư thế và chọn bài tập phù hợp sẽ giúp giảm nguy cơ này.

Các bài tập thân trên và phần core an toàn:

• Người bị giãn tĩnh mạch nên ưu tiên các bài tập tập trung vào thân trên và cơ core (cơ bụng, cơ lưng) để giảm áp lực lên chân.
• Các bài tập như “Roll-Up” (cuộn người), “Spine Stretch” (kéo giãn cột sống) hay “Single-Leg Stretch” (duỗi chân đơn) là những lựa chọn phù hợp.

Điều chỉnh vị trí chân để giảm áp lực lên tĩnh mạch:

• Khi thực hiện các động tác duỗi chân, tránh duỗi căng hết mức hoặc giữ nguyên tư thế trong thời gian dài.
• Nên sử dụng gối hoặc kê chân lên cao khi tập các động tác nằm để hỗ trợ tuần hoàn máu.
• Tránh các tư thế ép chặt đùi hoặc siết chặt cơ bắp chân quá mức.

3.4. Cách thở và kiểm soát nhịp độ tập luyện

Hơi thở đóng vai trò quan trọng trong Pilates, không chỉ giúp tăng hiệu quả tập luyện mà còn hỗ trợ lưu thông máu, giảm áp lực lên hệ tĩnh mạch.

Hít thở đúng cách để hỗ trợ lưu thông máu:

• Sử dụng kỹ thuật hít thở sâu bằng cơ hoành (diaphragmatic breathing) để kích thích lưu thông máu tốt hơn.
• Hít vào bằng mũi, mở rộng lồng ngực và bụng, sau đó thở ra từ từ bằng miệng để tạo nhịp thở đều đặn.

Không nên nín thở khi thực hiện động tác:

• Việc nín thở trong lúc gồng cơ hoặc thực hiện động tác có thể làm tăng áp lực trong ổ bụng và ảnh hưởng đến dòng chảy của máu tĩnh mạch.
• Khi thực hiện bài tập, hãy đảm bảo nhịp thở đều đặn theo từng chuyển động để hỗ trợ tốt hơn cho hệ tuần hoàn.

4. Bài tập Pilates phù hợp cho người bị giãn tĩnh mạch

Dưới đây là các bài tập an toàn, có tác dụng hỗ trợ tuần hoàn và tăng cường cơ bắp mà không gây áp lực lên hệ tĩnh mạch.

4.1. Bài tập giúp tăng cường lưu thông máu

Những bài tập dưới đây giúp kích thích tuần hoàn máu ở chân, giảm tình trạng ứ trệ tĩnh mạch và cải thiện cảm giác nặng chân:

Bài tập nâng chân nhẹ nhàng (Leg Raises)

• Nằm ngửa trên thảm, hai chân duỗi thẳng.
• Hít vào, từ từ nâng một chân lên cao, giữ trong 2-3 giây.
• Thở ra, hạ chân xuống một cách có kiểm soát.
• Thực hiện 10 lần cho mỗi bên.

Động tác co duỗi bàn chân (Point and Flex)

• Ngồi hoặc nằm duỗi chân, đặt gót chân xuống sàn.
• Hít vào, duỗi bàn chân ra phía trước (point).
• Thở ra, kéo bàn chân về phía cơ thể (flex).
• Lặp lại 15-20 lần.

Xoay cổ chân (Ankle Circles)

• Ngồi hoặc nằm thoải mái, nâng nhẹ một chân lên.
• Xoay cổ chân theo chiều kim đồng hồ 10 vòng, sau đó đổi chiều.
• Lặp lại với chân còn lại.

4.2. Bài tập giúp tăng cường cơ bắp mà không gây áp lực lên tĩnh mạch

Các bài tập này giúp cải thiện sức mạnh cơ bắp, hỗ trợ hệ tĩnh mạch hoạt động hiệu quả mà không tạo áp lực lên chân.

Pilates Bridge – cách thực hiện an toàn

• Nằm ngửa, hai chân gập lại, lòng bàn chân đặt trên sàn, hai tay duỗi theo thân người.
• Hít vào, siết cơ bụng và từ từ nâng
• hông lên sao cho vai, hông và đầu gối tạo thành một đường thẳng.
• Giữ tư thế trong 3-5 giây, sau đó hạ xuống từ từ.
• Thực hiện 10-12 lần.

Động tác Leg Circles – giúp lưu thông máu mà không tạo áp lực lên tĩnh mạch

• Nằm ngửa, một chân co gối, chân còn lại duỗi thẳng hướng lên trần nhà.
• Xoay chân theo vòng tròn nhỏ 5 lần theo chiều kim đồng hồ, sau đó đổi chiều.
• Đổi chân và lặp lại.

5. Bài tập Pilates nên tránh nếu bị giãn tĩnh mạch

Một số bài tập có thể gây áp lực không tốt lên hệ tĩnh mạch và làm trầm trọng thêm tình trạng bệnh.

Động tác đứng lâu hoặc giữ nguyên tư thế trong thời gian dài

Những bài tập đòi hỏi đứng yên trong thời gian dài, như “Standing Balance” hoặc “Chair Pose”, có thể khiến máu dồn xuống chân, gây nặng chân và sưng phù.

Các bài tập đòi hỏi lực ép mạnh lên chân

Tránh các động tác squat sâu, lunge nặng hoặc động tác ép chặt hai chân vào nhau, vì có thể làm tăng áp lực lên tĩnh mạch.

Những động tác đảo ngược có thể gây áp lực lên hệ tĩnh mạch

Một số động tác như “Shoulder Stand” (trồng cây chuối) hoặc “Headstand” có thể ảnh hưởng đến lưu lượng máu và làm tăng áp lực lên tĩnh mạch, không phù hợp với người bị giãn tĩnh mạch.

6. Hướng dẫn tập luyện Pilates an toàn tại nhà cho người bị giãn tĩnh mạch

Nếu không thể đến phòng tập, người bị giãn tĩnh mạch vẫn có thể thực hiện Pilates tại nhà bằng cách tuân thủ các nguyên tắc sau:

6.1. Chuẩn bị trước khi tập

• Chọn thảm tập chất lượng: Một tấm thảm mềm, có độ bám tốt sẽ giúp bảo vệ cơ thể và giảm áp lực lên chân.
• Không gian tập luyện thoải mái: Chọn khu vực rộng rãi, thông thoáng để đảm bảo các động tác được thực hiện dễ dàng.
• Trang phục phù hợp: Quần áo tập nên có độ co giãn tốt, không quá bó sát để không cản trở lưu thông máu.

6.2. Cách kiểm soát nhịp tập, thời gian nghỉ hợp lý

• Tập với cường độ nhẹ đến trung bình, tránh tập quá lâu hoặc quá nặng.
• Nghỉ giữa các hiệp từ 30-60 giây để cơ thể có thời gian phục hồi.
• Nếu có cảm giác nặng chân hoặc đau nhức, hãy dừng tập và nâng chân lên cao để giảm áp lực lên tĩnh mạch.

6.3. Kết hợp với phương pháp hỗ trợ khác

• Duy trì chế độ ăn uống lành mạnh: Bổ sung thực phẩm giàu vitamin C, rutin (trong cam, chanh, kiều mạch) để hỗ trợ thành mạch khỏe mạnh.
• Dùng tất y khoa (vớ nén): Nếu bác sĩ khuyến nghị, có thể đeo tất y khoa khi tập để hỗ trợ tuần hoàn máu.
• Kết hợp đi bộ nhẹ nhàng: Đi bộ 10-15 phút mỗi ngày giúp bổ trợ hiệu quả cho Pilates.

Hỏi đáp:

• Bị giãn tĩnh mạch chân có chạy bộ được không?
• Bị giãn tĩnh mạch chân có đạp xe được không?

Người bị giãn tĩnh mạch vẫn có thể tập Pilates để cải thiện tuần hoàn máu và tăng cường sức khỏe, miễn là chọn bài tập phù hợp, kiểm soát cường độ tập luyện và kết hợp các phương pháp hỗ trợ. Việc tuân thủ đúng nguyên tắc sẽ giúp giảm đau nhức, hạn chế biến chứng và duy trì đôi chân khỏe mạnh.

Nguyên nhân gây tê chân sau phẫu thuật

Theo ước tính, từ 17% đến 37% người trải qua tê sau phẫu thuật. Tỷ lệ này có thể cao hơn tùy thuộc vào loại phẫu thuật, thời gian phẫu thuật và các yếu tố khác.

Có ba nguyên nhân thường gặp khiến một số người cảm thấy tê sau phẫu thuật:

Do tác dụng kéo dài của thuốc tê

Sau phẫu thuật, không ít người cảm thấy tê ở một số vùng trên cơ thể. Có nhiều lý do khác nhau cho tình trạng này, nhưng một trong những nguyên nhân phổ biến là do sử dụng thuốc tê trong quá trình phẫu thuật. Thuốc này có tác dụng ức chế dẫn truyền thần kinh, dẫn đến tê bì tạm thời ở khu vực phẫu thuật. Thuốc tê giúp giảm đau và cảm giác khó chịu khi bệnh nhân được mổ. Tùy theo loại thuốc tê và kỹ thuật gây tê, tác dụng tê bì có thể kéo dài từ vài giờ đến vài ngày, thậm chí vài tuần trong một số trường hợp hiếm gặp.

Nếu người bệnh được tiêm thuốc tê vào một dây thần kinh cụ thể, cảm giác tê có thể kéo dài hơn. Đây là một cách làm giảm đau mạnh mẽ, bằng cách tiêm thuốc xung quanh dây thần kinh hoặc nhóm dây thần kinh.

Tuy nhiên, cảm giác tê sau phẫu thuật không phải lúc nào cũng là điều xấu. Người bệnh sẽ không cảm thấy đau nếu tê ở vùng đó.

Nằm lâu sau khi phẫu thuật

Trong quá trình phẫu thuật, việc nằm lâu một tư thế có thể gây áp lực lên các dây thần kinh, dẫn đến tê bì tạm thời, thường gặp ở các vị trí tì đè như tay, chân, mông. Tình trạng này thường tự khỏi: Khi kết thúc phẫu thuật và thay đổi tư thế, áp lực được giải tỏa, tê bì sẽ dần biến mất.

Tổn thương thần kinh vùng mổ

Vùng da xung quanh vết mổ thường bị tê bì sau khi phẫu thuật. Tình trạng này có thể kéo dài trong vài tháng, thậm chí lâu hơn. Nguyên nhânlà do quá trình phẫu thuật tác động đến các dây thần kinh đi qua khu vực đó, dẫn đến tổn thương tạm thời. Cảm giác tê bì sẽ dần hồi phục theo thời gian, thường là trong vài tháng sau phẫu thuật.

Tổn thương dây thần kinh ngoài vùng mổ

Trong một số ít trường hợp, việc thực hiện các thủ thuật mổ có thể gây ra rủi ro làm tổn thương hoặc đứt các dây thần kinh khác ở quanh vùng mổ, đặc biệt là trong những ca phẫu thuật phức tạp.

Các bác sĩ phẫu thuật thẩm mỹ, rất ý thức về nguy cơ tổn thương dây thần kinh. Một tổn thương nhỏ ở dây thần kinh mặt có thể ảnh hưởng đến khả năng cười hoặc thậm chí gây rối loạn phát âm cho bệnh nhân.

Cảm giác tê cũng có thể phát triển ngay sau phẫu thuật nếu sưng nề ảnh hưởng đến các dây thần kinh. Tình trạng này càng trở nên nghiêm trọng hơn nếu bệnh nhân được bó bột hoặc băng ép chặt.

Những bộ phận nào trên cơ thể có thể bị tê sau phẫu thuật?

Sau khi phẫu thuật, người bệnh có thể cảm thấy tê ở những nơi có vết mổ vì đây là nơi các dây thần kinh có thể bị tổn thương trong quá trình phẫu thuật.

Trong một số trường hợp hiếm hoi (ít hơn 1 trên 1000 người), phẫu thuật dưới gây mê toàn thân có thể gây tổn thương dây thần kinh, dẫn đến tình trạng tê. Những sự cố này thường xảy ra do sự chèn ép, kéo căng quá mức, tổn thương các bộ phận cơ thể trong quá trình phẫu thuật hoặc do thiếu máu cung cấp đến vùng đó. Các khu vực thường bị ảnh hưởng nhất trong những tình huống này là dây thần kinh khuỷu tay ở khuỷu tay và dây thần kinh chung ở cẳng chân.

Hỏi đáp: Sáng ngủ dậy bị tê chân có sao không?

Điều trị tê sau phẫu thuật như thế nào?

Thông thường, cảm giác tê, ngứa ran sẽ giảm dần và biến mất hoàn toàn trong vòng một hoặc hai ngày sau khi thuốc tê hết tác dụng.

Nếu có tổn thương dây thần kinh, việc phục hồi có thể mất nhiều thời gian hơn, từ sáu tháng đến một năm. Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể cần đánh giá xem liệu pháp phục hồi đã hoàn tất hay chưa.

Tuy nhiên, cũng có những trường hợp đặc biệt. Một số bệnh nhân có thể cần phải điều trị thêm để lấy lại cảm giác đã mất.

Hãy tưởng tượng cảm giác tê như khi người bệnh ngồi quá lâu không đổi tư thế, chân họ có thể bị tê. Phẫu thuật làm tăng nguy cơ này vì nó liên quan đến việc sử dụng thuốc tê và có thể cần phải cắt vào cơ thể. Vì vậy, rất bình thường khi người bệnh cảm thấy tê và có cảm giác râm ran như kiến bò sau phẫu thuật trong một khoảng thời gian dài hơn.

Một số biện pháp người bệnh có thể thử tại nhà bao gồm:

• Hạn chế ăn mặn để ngăn chặn tình trạng giữ nước và sưng phù.
• Sử dụng đá để giảm viêm và sưng (nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước).
• Nâng cao tay, cánh tay, chân hoặc bắp chân lên cao hơn vùng tim khi ngồi hoặc nghỉ ngơi.

Xem thêm: 9 mẹo chữa tê chân hiệu quả tại nhà

Khi nào cần phải khám gấp?

Tê sau phẫu thuật có thể là một tình trạng nghiêm trọng và cần được xử lý ngay lập tức nếu:

• Đại tiện, tiểu tiện không tự chủ
• Không thể nói.
• Không thể đi lại.
• Thấy hoặc các biểu cảm trên gương mặt trở nên khó khăn, hoặc cơ mặt bị chùng xuống, đặc biệt là ở một bên.
• Cảm thấy yếu cơ bắp nghiêm trọng.
• Cảm thấy tê mạnh dưới vùng mổ sau phẫu thuật ở lưng hoặc cột sống.

Hỏi đáp: Tê chân như kim châm có phải dấu hiệu của bệnh?

Kết luận:

Tê và ngừa râm ran có thể được coi là các tác dụng phụ tự nhiên sau phẫu thuật. Chúng có thể xuất hiện do ảnh hưởng của thuốc tê, nằm quá lâu trong quá trình phẫu thuật, hoặc do các dây thần kinh bị kích thích.

Trong hầu hết các trường hợp, tình trạng tê chỉ kéo dài một hoặc hai ngày sau phẫu thuật. Tuy nhiên, nếu cảm giác tê không biến mất và gặp phải các dấu hiệu trên, người bệnh cần đi khám ngay lập tức.

Chườm ấm giúp làm giãn cơ, giảm đau do co thắt hiệu quả[/caption]

Sau khi tắm xong có thể chườm lạnh để làm mát vùng bị ảnh hưởng nhưng thời gian không quá 15 phút.

Khi chườm lạnh, lưu thông máu tại khu vực bị đau sẽ giảm, giúp giảm sưng, viêm và hạn chế bầm tím. Nhiệt độ thấp từ đá lạnh hoặc túi chườm sẽ làm tê các đầu dây thần kinh, giúp giảm cảm giác đau nhức tức thì.

Cách thực hiện chườm lạnh cũng vô cùng đơn giản. Bạn chỉ cần chuẩn bị khăn sạch, đá lạnh hoặc túi chườm lạnh chuyên dụng. Đặt đá lạnh hoặc túi chườm lạnh lên khu vực bị đau, nhớ bọc đá lạnh bằng khăn để tránh làm bỏng da. Chườm trong 15-20 phút, lặp lại mỗi 2-3 giờ cho đến khi giảm đau.

Tuy nhiên, bạn cần lưu ý một số điều khi chườm lạnh. Tránh chườm trực tiếp đá lạnh lên da vì có thể gây bỏng lạnh. Không chườm lạnh cho người có bệnh lý về da, tim mạch, hoặc phụ nữ mang thai. Ngưng chườm nếu da có dấu hiệu kích ứng, mẩn đỏ.

Hỏi đáp: Bị giãn tĩnh mạch chân có nên ngâm chân nước nóng không?

3. Massage bắp chân

Bước 1: Lấy một lượng dầu massage vừa đủ ra tay, thoa đều vào lòng bàn tay để làm ấm. Bạn có thể sử dụng dầu oliu, dầu dừa hoặc dầu massage có tinh dầu thiên nhiên.

Bước 2: Xoa và massage từ dưới cổ chân đến đầu gối theo chiều dọc, nhẹ nhàng ấn vào bắp chân đang đau mỏi. Lưu ý sử dụng lực ấn phù hợp để tránh gây đau đớn.

Bước 3: Lặp lại quá trình massage nhiều lần cho mỗi chân và chuyển sang massage chiều ngang của bắp chân khi hoàn thành chiều dọc.

Trên đây là những bước cơ bản để bạn có thể tự xoa bóp chân giảm nhức mỏi tại nhà. Sau khi thực hiện các bước xoa bóp chân như trên, bạn sẽ cảm nhận được sự thư giãn và giảm bớt căng thẳng, nhức mỏi. Tuy nhiên, nếu bạn không có thời gian hoặc không muốn tốn sức, bạn có thể sử dụng máy massage chân để thay thế.

Máy massage chân là một thiết bị hữu ích giúp bạn massage chân hiệu quả mà không cần tốn nhiều công sức. Máy có nhiều chức năng khác nhau như xoa bóp, bấm huyệt, rung, nén khí… giúp giảm đau nhức, thư giãn cơ bắp, cải thiện lưu thông máu và tăng cường sức khỏe cho đôi chân.

Hiện nay, máy massage xung điện giúp giảm đau nhức mỏi chân có nhiều loại, mẫu mã, chức năng và giá cả khác nhau, bạn có thể lựa chọn theo nhu cầu và ngân sách của mình. Bạn có thể tham khảo một số sản phẩm máy massage chân tốt nhất hiện nay của Omron, với công nghệ TENS giúp kích thích thần kinh điện dưới da nhằm mục tiêu giảm đau cơ và cứng hiệu quả.

4. Bấm huyệt

Bạn cũng có thể cải thiện tình trạng đau nhức ở chân bằng cách ấn vào các huyệt đạo cụ thể như sau:

Huyệt Thừa Sơn: Huyệt này nằm ở vị trí chỗ lõm dưới đầu gối, cách đầu gối khoảng 3 thốn (tương đương 4 ngón tay). Bấm huyệt Thừa Sơn có tác dụng giảm đau nhức bắp chân, tê bì chân, chuột rút và đau dây thần kinh tọa.Huyệt Thừa Sơn

Huyệt Túc Tam Lý: Huyệt này nằm ở vị trí dưới đầu gối 3 thốn, đo dọc theo mép ngoài cẳng chân, chỗ lõm giữa cơ bắp chân. Bấm huyệt Túc Tam Lý có tác dụng giảm đau nhức bắp chân, mỏi gối, đầy bụng, khó tiêu và tiêu chảy.

Huyệt Ủy Trung: Huyệt này nằm ở vị trí giữa bắp chân, cách mắt cá chân khoảng 5 cm. Bấm huyệt Ủy Trung có tác dụng giảm đau nhức bắp chân, tê bì chân, chuột rút và đau dây thần kinh tọa.

Huyệt Dương Lăng Tuyền: Huyệt này nằm ở vị trí chỗ lõm phía sau đầu gối, nơi gân cơ bắp chân bám vào xương. Bấm huyệt Dương Lăng Tuyền có tác dụng giảm đau nhức bắp chân, tê bì chân, chuột rút và đau dây thần kinh tọa.

Tham khảo danh sách đầy đủ: Bấm 12 huyệt vị này giúp giảm nhức mỏi chân

Cách bấm huyệt:

• Dùng ngón tay cái hoặc ngón trỏ ấn vào huyệt đạo với lực vừa phải, cảm thấy hơi đau tức.
• Bấm mỗi huyệt từ 1-2 phút.
• Có thể bấm nhiều lần trong ngày.

Lưu ý:

Không bấm huyệt quá mạnh hoặc quá lâu có thể gây tổn thương da và cơ.

Nếu bạn có thai hoặc đang mắc bệnh tim mạch, huyết áp cao, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi bấm huyệt.

5. Sử dụng miếng dán giảm đau

Miếng dán giúp giảm đau thường chứa các thành phần như các chất gây tê, dược liệu tự nhiên hoặc các thành phần có khả năng làm dịu cơn đau. Khi được dán lên vùng đau, miếng dán có thể giúp giảm đau và cung cấp sự thoải mái tạm thời.

Miếng dán giảm đau không gây tác dụng phụ như việc uống thuốc giảm đau. Bạn chỉ cần dán trực tiếp lên vùng bị đau, và miếng dán sẽ thẩm thấu qua da vào bên trong, giúp lưu thông khí huyết và làm cho cơ bắp được thư giãn.

Dưới  đây là gợi ý một số loại miếng dán giảm đau chân hiệu quả:

1. Salonpas Hisamitsu Pain Relief Patch:

• Giá tham khảo: 25.000 – 30.000 VNĐ/hộp 10 miếng.

2. Salonsip Pain Relieving Patch:

• Giá tham khảo: 20.000 – 25.000 VNĐ/hộp 10 miếng.

3. Tiger Balm Pain Relieving Patch:

• Giá tham khảo: 20.000 – 25.000 VNĐ/hộp 10 miếng.

4. Nexcare Pain Relieving Patch:

• Giá tham khảo: 30.000 – 35.000 VNĐ/hộp 10 miếng.

5. URGO Pain Relieving Patch:

• Giá tham khảo: 40.000 – 45.000 VNĐ/hộp 10 miếng.

Trên đây là những cách đơn giản giúp bạn xoa dịu cơn đau nhức cơ bắp ngay tại nhà. Tuy nhiên, bạn cần ghi nhớ rằng, nguyên nhân gây đau cơ rất đa dạng, từ nguyên nhân thông thường đến dấu hiệu của bệnh lý nguy hiểm. Do vậy, nếu áp dụng các biện pháp trên mà tình trạng không cải thiện sau 1 tuần, bạn nên đến cơ sở y tế để được kiểm tra và điều trị. Bác sĩ cũng có thể kê đơn thuốc giảm đau cơ bắp phù hợp với tình trạng của bạn.

Nguyên nhân dẫn đến hội chứng chân không yên sau phẫu thuật vẫn chưa được xác định. Các yếu tố dưới đây có thể làm tăng nguy cơ dẫn đến tình trạng này:

Tăng cường cơ hoặc tổn thương mô cơ

Các phương pháp phẫu thuật thường liên quan đến việc tiếp cận và thay đổi cấu trúc xung quanh khu vực phẫu thuật. Điều này có thể làm tăng cường cơ hoặc tổn thương mô cơ, dẫn đến sự không ổn định hoặc giảm khả năng kiểm soát chân, khiến chân luôn cảm thấy bứt rứt, khó chịu và có xu hướng muốn hoạt động.

Thay đổi hệ thống thần kinh

Các dây thần kinh dùng các xung động điện để gửi và nhận các thông tin giữa não và các bộ phận khác của cơ thể. Nếu các dây thần kinh bị tổn thương, các xung động điện có thể bị gián đoạn, yếu đi hoặc sai lệch. Điều này có thể gây ra các vấn đề trong việc cảm nhận và điều khiển các cơ bắp, như cảm giác đau, tê, nhức, co giật, run rẩy, mất cảm giác hoặc mất khả năng vận động, làm xuất hiện hội chứng chân không yên sau phẫu thuật.

Đọc thêm: Phân biệt hội chứng chân không yên với run vô căn

Thay đổi cấu trúc mạch máu

Một số loại phẫu thuật có thể ảnh hưởng đến hình dạng và chức năng của các động mạch và tĩnh mạch, là những ống dẫn máu trong cơ thể.

Ví dụ, khi bạn phải chạy thận nhân tạo, bác sĩ sẽ tạo một đường vào mạch máu ở cánh tay hoặc chân của bạn, để máy có thể lọc máu. Hoặc khi bạn bị suy giãn tĩnh mạch chi dưới, bác sĩ sẽ cắt bỏ hoặc làm hẹp các tĩnh mạch bị giãn nở ở chân của bạn, để ngăn máu ứ đọng.

Đọc thêm: Những điều cần biết sau khi phẫu thuật suy giãn tĩnh mạch chân

Những phẫu thuật này có thể làm cho máu không lưu thông đều đến các cơ bắp, gây ra thiếu oxy và dinh dưỡng. Điều này có thể khiến bạn cảm thấy khó chịu, ngứa rát hoặc kiến bò ở chân, đặc biệt là khi nghỉ ngơi hoặc ngủ. Đây là những dấu hiệu của hội chứng chân không yên.

Yếu tố cá nhân

Hội chứng chân không yên sau phẫu thuật có thể xảy ra tùy thuộc vào cơ địa mỗi người và tùy từng loại phẫu thuật. Cơ thể sẽ có những phản ứng khác nhau đối với từng loại phẫu thuật.

Sử dụng thuốc

Thuốc an thần và gây mê là các loại thuốc có tác dụng làm giảm hoạt động của hệ thần kinh trung ương, làm cho bệnh nhân bình tĩnh, ngủ sâu và không cảm nhận được đau đớn trong quá trình phẫu thuật.

Tuy nhiên, các thuốc này cũng có thể gây ra những tác dụng phụ không mong muốn, như mất phối hợp, nói lắp, khó suy nghĩ và tập trung, mất ý thức, huyết áp và nhịp tim thấp bất thường, suy hô hấp hoặc ngừng thở.

Các loại thuốc được sử dụng trong quá trình phẫu thuật, như thuốc an thần và gây mê, cũng có thể làm giảm vận chuyển dopaminergic, ảnh hưởng đến cảm giác và kiểm soát cơ bắp sau phẫu thuật. Từ đó phát sinh triệu chứng của hội chứng chân không yên.

Kết luận:

Hội chứng chân không yên có thể làm gián đoạn giấc ngủ, gây trở ngại cho các hoạt động thường ngày, và ảnh hưởng đến sức khỏe và tâm lý của bệnh nhân5.

Hội chứng chân không yên sau phẫu thuật có thể được điều trị bằng các biện pháp như tập thể dục, thư giãn, đắp nóng, hoặc dùng thuốc theo chỉ định của bác sĩ.

Đọc thêm các bài viết khác về hội chứng chân không yên:

• Mắc hội chứng chân không yên do thuốc kháng histamin
• Tìm hiểu về hội chứng chân không yên thời kỳ đầu mang thai
• Tìm hiểu hội chứng chân không yên ở trẻ em

1. Da chân mỏng nổi mạch máu là gì?

Da chân mỏng nổi mạch máu là hiện tượng các mạch máu li ti có màu xanh, tím hoặc đỏ hồng xuất hiện trên bề mặt da. Một số trường hợp, mạch máu có thể lồi hẳn lên bề mặt da. Tuỳ vào nguyên nhân cụ thể mà người bệnh có thể mắc kèm các triệu chứng khó chịu khác hoặc không. Đây cũng là căn cứ để phán đoán nguyên nhân và mức độ nghiêm trọng của tình trạng da chân nổi mạch máu.

Da chân mỏng nổi mạch máu có thể được khắc phục bằng nhiều biện pháp khác nhau. Điều quan trọng là người bệnh cần hiểu rõ vấn đề của mình, thăm khám sớm và tuân thủ điều trị theo đúng phác đồ của bác sĩ đưa ra. Điều này cũng làm giảm tối đa nguy cơ biến chứng nguy hiểm cho sức khỏe.

2. Nguyên nhân gây lộ mạch máu dưới da

Lộ mạch máu dưới da chân xuất phát từ tình trạng mạch máu bị giãn rộng bất thường hoặc da bị mài mòn dẫn đến mỏng quá mức. Những nguyên nhân của tình trạng này được xếp vào hai nhóm chính gồm: Giãn mao mạch và giãn tĩnh mạch chân.

2.1 Giãn mao mạch

Mao mạch là những mạch máu nhỏ liên kết giữa tiểu tĩnh mạch và tiểu động mạch, cho phép oxy và dưỡng chất đi vào tế bào đồng thời vận chuyển chất thải và CO2 từ tế bào trở lại máu. Khi giãn mao mạch xảy ra, các mạch máu phình rộng, nổi li ti trên bề mặt da. Những mao mạch này xuất hiện dưới dạng đường mảnh nhỏ, chằng chịt tương tự như hình mạng nhện. Vị trí chân nổi mạch máu thường gặp là ở: má đùi trong, bắp chân hoặc vùng mắt cá.

Giãn mao mạch có thể xảy ra ở cả nam và nữ trong độ tuổi bất kỳ. Một số yếu tố thúc đẩy khởi phát tình trạng này gồm:

Di truyền: Những người có bố mẹ, ông bà bị giãn mao mạch thì có nguy cơ gặp phải tình trạng này cao hơn người bình thường.

Môi trường: Tia UV có thể phá huỷ cấu trúc sợi collagen và elastin, làm tổn thương, phình giãn mạch máu. Do đó, những người thường xuyên tiếp xúc với ánh sáng mặt trời có nguy cơ bị giãn mao mạch cao hơn.

Thời tiết: Thời tiết thay đổi đột ngột cũng có thể thể khiến mạch máu giãn rộng, tăng tốc độ tuần hoàn và làm mạch máu nổi lên rõ hơn trên da.

Nội tiết tố: Ở phụ nữ mang thai, tiền mãn kinh và mãn kinh, hoạt động nội tiết bị rối loạn làm ảnh hưởng đến tuần hoàn và độ co giãn của mạch máu. Đây cũng là nguyên nhân khiến tình trạng giãn mao mạch xảy ra.

Rượu: Nghiện rượu có thể khiến các mao mạch bị giãn, thậm chí là bị vỡ. Đây là nguyên nhân khiến vùng chân bị giãn mao mạch.

Lạm dụng corticoid: Lạm dụng những loại kem dưỡng da hoặc thuốc điều trị tại chỗ chứa corticoid có thể gây teo da, mỏng da dẫn đến làm lộ các mạch máu trên da.

Ngoài làm lộ các mạch máu dưới da, giãn mao mạch có thể gây ra một số triệu chứng khó chịu như: căng tức, phù nề và đau nhức chân. Các biện pháp điều trị giãn mao mạch phổ biến hiện nay gồm:

• Dùng thuốc: Phổ biến là các loại kem bôi chứa retinoids kích thích quá trình tổng hợp collagen và thúc đẩy tái tạo tế bào, qua đó cải thiện tình trạng giãn mao mạch.
• Chích xơ tĩnh mạch (sclerotherapy): Là phương pháp tiêm chất gây xơ vào mao mạch, khiến thành mạch bị xơ hoá và phá huỷ, từ đó loại bỏ những mao mạch bị giãn.
• Laser nội mạch: Sử dụng tia laser có bước sóng phù hợp để phá huỷ thành mạch. Đây là một trong những phương pháp hiệu quả, ít gây đau đớn và tác dụng phụ.

Đọc thêm: Vỡ mao mạch chân xử lý thế nào?

2.2 Giãn tĩnh mạch

Tĩnh mạch là hệ thống mạch máu chịu trách nhiệm vận chuyển máu từ các cơ quan trở về tim để hoàn thiện vòng tuần hoàn của cơ thể. Quá trình này được hỗ trợ bởi các bơm cơ và hệ thống van một chiều trong lòng tĩnh mạch. Khi hệ thống van một chiều bị suy giảm chức năng, trong lòng mạch xuất hiện những dòng trào ngược khiến máu ứ đọng trong lòng mạch, gây ra hiện tượng giãn tĩnh mạch.

Người bị giãn tĩnh mạch chân thường bị lộ mạch máu ở các vị trí như: đùi, mắt cá chân, đầu gối hay mắt cá chân. Ngoài ra, người bệnh có thể xuất hiện một số số dấu hiệu như:

• Đau nhức, nặng mỏi, khó chịu ở chân.
• Dị cảm ở chân như: châm chích, tê bì, kim châm, bồn chồn hay chuột rút ban đêm.
• Chân phù nề, sưng tấy.
• Da chân đổi màu, xuất hiện các đốm hay mảng da có màu nâu, tím hay đỏ.
• Loạn dưỡng khiến chân xuất hiện các ổ lở loét.

Những yếu tố khởi phát và thúc đẩy suy giãn tĩnh mạch chân phát triển như: công việc phải đứng hoặc ngồi yên một chỗ trong thời gian dài, mang vác vật nặng, thường xuyên mặc trang phục bó sát, đeo giày cao gót, mang thai, người lớn tuổi, sử dụng các thuốc nội tiết hay tiền sử gia đình có người bị suy giãn tĩnh mạch.

Ở giai đoạn sớm, giãn tĩnh mạch có thể cải thiện hiệu quả bằng cách sử dụng thuốc, đeo vớ y khoa kết hợp với điều chỉnh thói quen làm việc, sinh hoạt và chế độ dinh dưỡng. Trường hợp tĩnh mạch đã giãn nặng không thể phục hồi, người bệnh cần điều trị can thiệp bởi các biện pháp ngoại khoa như: chích xơ tĩnh mạch, laser nội mạch hoặc phẫu thuật cắt bỏ tĩnh mạch.

Suy giãn tĩnh mạch chân có thể điều trị hiệu quả ở giai đoạn sớm. Do đó, người bệnh nên thăm khám ngay khi phát hiện dấu hiệu bất thường và tuân thủ theo phác đồ được bác sĩ chỉ định. Điều này giúp tăng cường hiệu quả điều trị và hạn chế tối đa nguy cơ gặp phải biến chứng nguy hiểm.

Xem thêm: Hình ảnh suy giãn tĩnh mạch với 7 cấp độ từ nhẹ tới nặng

3. Da chân mỏng nổi mạch máu có nguy hiểm không?

Lộ mạch máu có nguy hiểm không phụ thuộc vào nguyên nhân gây ra tình trạng này. Hầu hết các trường hợp nổi mạch máu do giãn mao mạch sẽ không gây nguy hiểm cho người bệnh. Tuy nhiên, triệu chứng bệnh có thể khiến người bệnh khó chịu, gây phiền toái trong đời sống sinh hoạt hàng ngày. Trường hợp giãn mao mạch nghiêm trọng có thể dẫn đến biến chứng viêm  mao mạch chân, vỡ mao mạch dẫn đến tắc nghẽn lưu thông máu.

Trường hợp nổi mạch máu chân do giãn tĩnh mạch, người bệnh có nguy cơ gặp phải biến chứng nguy hiểm như:

Giãn vỡ tĩnh mạch: Lượng máu thoát khỏi mạch gây hội chứng chèn ép khoang, chèn ép mạch máu nuôi dẫn đến hoại tử chi. Ngoài ra, máu chảy vào các ổ khớp dẫn đến thoái hoá và mất chức năng khớp.

Nhịp nhanh trên thất: Xảy ra khi tim phải làm việc nhiều hơn để bù đắp lượng máu thiếu hụt đã ứ đọng tại tĩnh mạch. Tình trạng này gây rối loạn nhịp tim, khiến người bệnh đau tức ngực, khó thở và choáng váng.

Lở loét chân: Ứ đọng máu tĩnh mạch làm giảm tuần hoàn máu nuôi đến chân. Điều này khiến các mô trên chân bị thiếu dinh dưỡng và oxy và khiến các vết thương hở khó lành, dễ hình thành ổ loét, hoại tử.

Huyết khối tĩnh mạch sâu: Xảy ra khi cục máu đông hình thành ở lòng tĩnh mạch sâu gây tắc mạch và hoại tử chi. Nghiêm trọng hơn, cục máu đông có thể gây thuyên tắc phổi, đe dọa đến tính mạng người bệnh.

Để giảm nguy cơ gặp phải biến chứng nguy hiểm, người bệnh nên chủ động thăm khám sớm và điều trị tích cực theo chỉ định của bác sĩ. Những trường hợp triệu chứng trở nặng hoặc có dấu hiệu bất thường trong quá trình điều trị cần nhanh chóng liên hệ bác sĩ để được hỗ trợ sớm nhất.

4. Lưu ý cho người có da chân mỏng nổi mạch máu

Khi da chân mỏng nổi mạch máu, bạn cần chú ý một số điều sau để hạn chế triệu chứng khó chịu và giảm nguy cơ biến chứng:

Chống nắng đầy đủ: Bằng cách kem chống nắng cho cơ thể kết hợp với các biện pháp che chắn cho da kỹ càng mỗi khi phải di chuyển hoặc hoạt động trong thời tiết nắng nóng.

Hạn chế dùng nước nóng: Người bị lộ mạch máu trên da không nên ngâm chân nước ấm hay dùng nước quá nóng để tắm. Nhiệt độ nóng khiến mạch máu giãn rộng và khiến triệu chứng trở nên nghiêm trọng hơn.

Tránh lạm dụng corticoid: Gồm các loại kem trộn hay các thuốc điều trị tại chỗ. Để đảm bảo an toàn, bạn nên hỏi ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng bất kỳ loại thuốc hay sản phẩm kem bôi nào trên vùng da này.

Dinh dưỡng khoa học: Tăng cường thực phẩm giàu vitamin và chất chống oxy hóa giúp bảo vệ thành mạch, hỗ trợ tuần hoàn. Ngoài ra, bạn cần hạn chế thực phẩm không tốt như: đồ uống có cồn, cafein, thuốc lá,…

Làm việc phù hợp: Hạn chế mang vác nặng. Với những người phải đứng hoặc ngồi làm việc một chỗ trong thời gian dài, bạn cần chủ động thay đổi tư thế, co duỗi chân để thúc đẩy tuần hoàn máu.

Tập luyện hợp lý: Tập thể dục giúp hỗ trợ tuần hoàn và tăng sức bền thành mạch. Bạn nên lựa chọn những bài tập phối hợp toàn thân, nâng cao chân và hạn chế động tác quá mạnh, gây sức ép lên vùng chân.

Da mỏng lộ mạch máu trên chân không phải là vấn đề nghiêm trọng. Tuy nhiên, đây có thể là dấu hiệu cảnh báo một số bệnh lý. Để kiểm soát bệnh tốt và tránh gặp phải biến chứng nguy hiểm, bạn nên chủ động thăm khám sớm và điều trị theo chỉ định của bác sĩ.

1. Tắc mạch máu ở chân là gì?

Tắc mạch máu là hiện tượng lòng mạch bị thu hẹp và bít tắc bởi cục máu đông. Tình trạng này gây cản trở dòng chảy của máu, khiến máu tích tụ trong lòng mạch dẫn đến tăng áp lực lên thành mạch và tạo ra hàng loạt triệu chứng khó chịu. Tại chân, những trường hợp tắc mạch máu thường gặp gồm:

1.1 Tắc động mạch chân

Tắc động mạch chân là thường là tình trạng cấp tính, gây thiếu máu đột ngột, đe dọa đến khả năng bảo tồn chi. Tắc động mạch chân cấp tính được xếp vào nhóm nguy hiểm nhất trong số bệnh mạch máu ngoại biên. Nguyên nhân gây tắc động mạch chân có thể do:

• Cục máu đông được hình thành từ vị trí khác sau đó di chuyển đến động mạch chân và gây tắc nghẽn.
• Động mạch chân bị tổn thương (xơ vữa, bóc tách, phình) dẫn đến hình thành huyết khối trên thành mạch. Sau đó, huyết khối được tổ chức hoá và biểu mô hoá làm hẹp lòng mạch, dần dần gây tắc mạch.
• Chấn thương tại chân gây ra các vết thương cho mạch máu, làm hình thành huyết khối dẫn đến tắc mạch. Ngoài ra, các chấn thương cũng có thể làm phù nề tổ chức, gây chèn ép tắc mạch.

1.2 Tắc tĩnh mạch chân

Tắc tĩnh mạch chân (hay tắc tĩnh mạch chi dưới) xảy ra khi cục máu đông bít tắc lòng tĩnh mạch, ngăn dòng chảy của máu trở về tim. Tình trạng này có thể xảy ra ở cả tĩnh mạch nông và tĩnh mạch sâu. Trong đó:

• Tắc tĩnh mạch nông: Chủ yếu do tác động từ bên ngoài như truyền dịch, truyền thuốc. Bệnh có thể thuyên giảm sau khi dùng thuốc điều trị theo chỉ định của bác sĩ.
• Tắc tĩnh mạch sâu: Thường xảy ra ở những người bất bất động lâu ngày, tổn thương thành mạch hoặc rối loạn đông máu. Vị trí tĩnh mạch bị tắc thường là ở vùng cẳng chân, đùi, khoeo hay tĩnh mạch chậu.

2. Dấu hiệu nhận biết tắc mạch máu ở chân

Tuỳ vào loại mạch máu bị tắc ở chân mà người bệnh sẽ có những triệu chứng lâm sàng khác nhau, cụ thể:

2.1 Tắc động mạch chân

Triệu chứng tắc động mạch chân khá điển hình. Người bệnh có thể dễ dàng nhận diện tình trạng này thông qua 5 dấu hiệu cơ bản sau:

• Đau cách hồi: Cảm giác đau tương tự chuột rút,  thường xuất hiện ở một nhóm hoặc dải cơ đặc trưng. Đau tăng khi vận động và giảm khi nghỉ ngơi. Mức độ đau phụ thuộc vào vị trí và mức độ tắc nghẽn mạch máu.
• Mất mạch (pulselessness): Không phát hiện mạch đập ở mu chân. Đây là dấu hiệu điển hình, người bệnh nên đi siêu âm Doppler ngay nếu phát hiện tình trạng này.
• Xanh nhợt (pallor): Biểu hiện bằng tình trạng da chân lạnh và xanh nhợt so với chân còn lại.
• Rối loạn cảm giác (paresthesia): Thường gặp ở khoảng 50% người bệnh, biểu hiện bởi tình trạng mất cảm giác ở đầu chi (thường là ngón chân, cảm giác tê bì và châm chích.
• Liệt vận động (paralysis): Người bệnh bị liệt cơ và mất khả năng vận động. Tiên lượng cho những người có dấu hiệu này thường rất xấu.

2.2 Tắc tĩnh mạch

Tắc tĩnh mạch gây cản trở máu từ chân về tim, dẫn đến ứ trệ trong lòng mạch, tăng thoát dịch ngoài lòng mạch và giải phóng các yếu tố gây viêm. Tình trạng này được biểu hiện rõ ràng bởi các triệu chứng lâm sàng như:

• Dấu hiệu viêm đặc trưng bởi triệu chứng sưng, nóng, đỏ và đau.
• Khi sờ vào chân thấy cảm giác căng, trương lực cơ tăng so với chân lành.
• Cơn đau lan theo đường đi của mạch máu, đau tăng khi vận động hoặc khi thực hiện động tác gập mu chân.
• Da chân bị phồng, rộp nước hoặc các đốm nâu, tím, đỏ (hiện tượng loạn dưỡng da).
• Chân sưng phù to gây chèn ép động mạch.
• Triệu chứng đau ngực, khó thở, ho ra máu xuất hiện trong giai đoạn muộn, có biến chứng.

Nếu không có kiến thức chuyên môn, việc phân biệt tắc động mạch hay tĩnh mạch thông qua triệu chứng lâm sàng không phải điều dễ dàng. Do đó, người bệnh không nên tự phán đoán vấn đề của mình và chữa trị tại nhà. Thay vào đó, bạn cần nhanh chóng đến cơ sở y tế thăm khám để tránh bỏ lỡ giai đoạn vàng trong điều trị bệnh.

3. Tắc mạch máu ở chân có nguy hiểm không?

Dù là tĩnh mạch hay động mạch ở chân bị tắc thì đều có thể dẫn đến nguy hiểm cho người bệnh. Trong đó, tắc động mạch khiến lòng mạch bị hẹp dẫn đến giảm nuôi dưỡng vùng cơ xung quanh. Tình trạng này kéo dài có thể dẫn đến teo cơ và teo tổ chức mỡ dưới da. Lâu dần, người bệnh có thể bị lở loét không phục hồi ở vị trí ngọn chi (thường là ngón chân).

Tắc nghẽn động mạch làm giảm lưu lượng máu nuôi đến chân, từ đó dẫn đến teo cơ, liệt và hoại tử chi. Trường hợp xấu, người bệnh có thể phải cắt cụt chi, tỷ lệ này chiếm khoảng 30% người bệnh do phát hiện ở giai đoạn muộn. Ngoài ra, tắc động mạch chân có thể làm yếu thậm chí mất mạch đập dưới vùng tắc nghẽn, nguy cơ tử vong cao, có thể lên đến 25%.

Đối với tắc tĩnh mạch nông, các mạch máu có thể xơ cứng và mất chức năng vận chuyển máu. Trường hợp này thường không gây ra biến chứng nghiêm trọng nếu được điều trị phù hợp. Ngược lại, cục máu đông trong tắc tĩnh mạch sâu có thể di chuyển đến động mạch phổi, làm tắc và gây nhồi máu phổi. Đây là biến chứng cấp tính và có thể khiến người bệnh tử vong ngay lập tức nếu nhồi máu phổi lớn.

Ngoài biến chứng cấp tính, tắc tĩnh mạch sâu lâu dài có thể phá huỷ van tĩnh mạch, dẫn đến giãn vỡ tĩnh mạch, loạn dưỡng da gây lở loét khó lành. Khoảng 60% người bệnh tắc tĩnh mạch nhân có thể gặp phải những vấn đề hậu huyết khối này nếu không được phát hiện, theo dõi và điều trị đúng cách.

4. Cần làm gì khi bị tắc mạch máu ở chân?

Hầu hết các trường hợp tắc mạch máu ở chân đều cần có sự can thiệp và điều trị của bác sĩ để loại bỏ tình trạng này. Tuỳ vào từng bệnh cảnh cụ thể mà người bệnh có thể phải kết hợp đồng thời biện pháp nội khoa và ngoại khoa để có được kết quả tốt nhất. Dưới đây là những việc bạn cần làm khi bị tắc mạch máu ở chân.

4.1 Điều trị tắc động mạch chân

Tắc động mạch chân đòi hỏi người bệnh phải được điều trị sớm và tích cực. Do đó, khi có dấu hiệu nhận diện tình trạng này, người bệnh cần đến bệnh viện thăm khám càng sớm càng tốt. Phác đồ điều trị cho người bệnh cần phối hợp đồng thời cả nội khoa và ngoại khoa, bao gồm:

• Dùng thuốc: Heparin được dùng như một giải pháp ngăn sự lan rộng của cục máu đông và ngăn thiếu máu cấp tính do tắc động mạch chân gây ra.
• Phẫu thuật: Loại bỏ cục máu đông bằng Fogarty. Có thể kết hợp với phương pháp cầu nối mạch máu hoặc kỹ thuật hút bỏ huyết khối nếu cần thiết.
• Mở cân: Được chỉ định trong trường hợp tắc động mạch chân có dấu hiệu chèn ép khoang.
• Cắt chi: Được chỉ định khi chân bị thiếu máu không hồi phục hoặc điều trị tái tưới máu thất bại, người bệnh bị rối loạn toàn thân do hội chứng tái tưới máu, rối loạn chuyển hóa gây nguy hiểm tính mạng.

4.2. Điều trị tắc tĩnh mạch chân

Phác đồ điều trị tắc tĩnh mạch chân được xây dựng dựa trên tĩnh mạch bị tắc nghẽn, triệu chứng và tình trạng hiện tại của người bệnh. Cụ thể:

• Tắc tĩnh mạch nông: Sử dụng thuốc giảm đau, chống viêm kết hợp loại bỏ nguyên nhân gây viêm mạch (tiêm truyền). Những trường hợp viêm tắc lan rộng có thể phối hợp thêm thuốc chống đông máu.
• Tắc tĩnh mạch sâu: Dùng thuốc chống đông máu, thuốc tiêu huyết khối và phẫu thuật loại bỏ cục máu đông. Một số trường hợp, người bệnh cần đặt ống lọc vào lòng mạch nếu không thể uống thuốc chống đông máu.

4.3 Phòng ngừa tắc mạch máu tái phát

Xây dựng lối sống khoa học giúp tăng cường độ bền thành mạch, cải thiện tuần hoàn, từ đó hạn chế ảnh hưởng của tắc mạch máu và ngăn tái phát. Những lưu ý cụ thể cho người bệnh gồm:

• Tránh lạm dụng các loại thuốc nội tiết, điển hình như thuốc tránh thai vì có thể ảnh hưởng đến chức năng mạch máu và tuần hoàn.
• Người bị tắc tĩnh mạch chân nên kê cao chân khi ngủ, mang vớ y khoa để giảm ứ trệ, hỗ trợ tuần hoàn máu từ chân về tim tốt hơn.
• Kiểm soát tốt cân nặng dựa trên chỉ số BMI. Nếu thừa cân, bạn cần áp dụng các biện pháp giảm cân khoa học theo hướng dẫn của bác sĩ.
• Tăng cường tập luyện các bài tập thể dục phù hợp giúp cải thiện tuần hoàn và rèn luyện sự đàn hồi của mạch máu.
• Xây dựng chế độ ăn uống khoa học, tăng cường thực phẩm giàu chất chống oxy hoá và vitamin giúp cải thiện độ bền thành mạch và hỗ trợ tuần hoàn tốt hơn.
• Hạn chế sử dụng những thực phẩm bất lợi cho mạch máu và tuần hoàn như: mỡ động vật, thực phẩm giàu cafein, rượu, bia, thuốc lá,…
• Uống đủ nước mỗi ngày, khoảng 35g/ kg/ ngày nhằm ổn định thể tích và lưu lượng máu trong cơ thể.
• Tích cực điều trị những bệnh lý có khả năng gây tắc mạch như: suy giãn tĩnh mạch, xơ vữa động mạch,…
• Tuân thủ lịch hẹn tái khám của bác sĩ hoặc chủ động khám sức khỏe định kỳ, đặc biệt là ở người có nguy cơ cao.

Tắc mạch máu ở chân là tình trạng phổ biến và nguy hiểm nhưng lại chưa thực sự nhận được sự quan tâm đúng mức của cộng đồng. Hy vọng những chia sẻ trong bài viết hôm nay sẽ giúp bạn đọc hiểu rõ hơn về tình trạng này, qua đó có thể nhận diện những dấu hiệu bất thường, xử trí kịp thời và tránh được những hậu quả nghiêm trọng.

1. Vỡ mạch máu ở chân là gì?

Vỡ mạch máu ở chân là tình trạng thành mạch máu mất tính liền mạch, có những vết nứt, thủng hay thậm chí là giập thành mạch. Tại những vị trí tổn thương, máu từ lòng mạch thoát vào các vị trí lân cận gây ảnh hưởng đến chức năng của các cơ quan khác. Trường hợp mất máu quá nhiều, người bệnh có thể đối diện với nguy cơ tử vong.

Vỡ mạch máu chân có thể xảy ra ở cả 3 loại mạch máu gồm: động mạch, tĩnh mạch và mao mạch. Trong đó, vỡ mao mạch là tình trạng nhẹ nhất, có thể dễ dàng nhận biết thông qua những vết bầm tím, chấm màu đỏ trên da. Những triệu chứng vỡ mao mạch hầu hết sẽ tự biến mất sau vài ngày hoặc vài tuần. Tuy nhiên, người bệnh cần lưu tâm về những bệnh lý tiềm ẩn phía sau triệu chứng này.

Đối với vỡ động mạch và tĩnh mạch chân, người bệnh có thể bị xuất huyết ồ ạt, mất máu nghiêm trọng. Người bị vỡ động – tĩnh mạch chân có thể bị choáng váng, tụt huyết áp, khó thở, da xanh lạnh. Các biểu hiện tại chân có thể gồm: đau chân, mất mạch, chân tím tái, tê và yếu, liệt chân. Nếu không được xử lý cấp cứu kịp thời, người bệnh đối diện với nguy cơ tử vong cao.

2. Nguyên nhân vỡ mạch máu ở chân

Vỡ mạch máu ở chân có thể xảy ra do tác động vật lý từ bên ngoài hoặc xuất phát từ tổn thương từ bên trong mạch máu. Tuỳ vào từng loại mạch máu mà các yếu tố nguy cơ có sự khác biệt nhất định, cụ thể:

2.1 Nguyên nhân gây vỡ mao mạch

Mao mạch là những mạch máu nhỏ dưới da có vai trò kết nối giữa động mạch và tĩnh mạch. Do thành mạch mỏng, độ đàn hồi kém hơn những loại mạch máu khác nên mao mạch dễ bị tổn thương và nguy cơ vỡ cũng cao hơn. Một số nguyên nhân phổ biến gây nên tình trạng này gồm:

Chấn thương: Hiện tượng vỡ mao mạch có thể xảy ra khi bạn ngã hay va đập trong cuộc sống hàng ngày. Biểu hiện rõ rệt nhất là các mảng bầm tím, tụ máu trên da.

Ban xuất huyết: Xảy ra khi mao mạch bị vỡ làm rò rỉ máu vào da gây nên những chấm màu đỏ có đường kính nhỏ hơn 2mm (ban xuất huyết không giảm tiểu cầu) hoặc mảng tím đỏ đường kính 4 – 10mm (ban xuất huyết giảm tiểu cầu.

Bệnh bạch cầu (hay ung thư máu): Xuất hiện khi tủy xương giảm sản xuất tế bào khỏe mạnh, bao gồm: bạch cầu, hồng cầu và tiểu cầu. Khi tiểu cầu giảm, quá trình đông máu chậm hơn khiến người bệnh dễ bị chảy máu dưới da được biểu hiện qua những đốm xuất huyết.

Nhiễm khuẩn máu: Khiến hệ miễn dịch hoạt động quá mức, gây tổn thương mao mạch và tạo nên những chấm đỏ xuất hiện trên da toàn thân. Cùng với đó, người bệnh có thể bị sốt cao, ớn lạnh, da nhợt nhạt, tụt huyết áp, tăng nhịp tim và nhịp thở. Đây là tình trạng nguy hiểm, người bệnh có thể tử vong ngay cả khi đã được xử trí cấp cứu.

Nguyên nhân khác: Vỡ mao mạch cũng có thể xảy ra khi người bệnh bị: dị ứng, nhiễm virus, lão hoá, sử dụng thuốc chống đông máu, thiếu vitamin K hoặc mắc các bệnh tự miễn.

2.2 Nguyên nhân vỡ tĩnh mạch

Vỡ tĩnh mạch là biến chứng nguy hiểm và thường gặp nhất trong bệnh lý suy giãn tĩnh mạch chân. Suy giãn tĩnh mạch là hiện tượng mạch máu bị giãn rộng dẫn đến giảm hoặc mất khả năng vận chuyển máu. Tình trạng này khiến máu ứ đọng trong lòng mạch, làm tăng áp lực lên thành mạch. Áp lực tăng cao quá mức vượt quá khả năng đàn hồi của thành mạch khiến mạch máu bị giãn vỡ.

Ngoài ra, giãn vỡ tĩnh mạch cũng có thể xảy ra khi trong các trường hợp tai nạn khiến mạch máu bị tổn thương, gây ra các vết nứt, rách trên thành mạch hay thậm chí là đứt mạch máu. Giãn vỡ tĩnh mạch có thể khiến người bệnh bị choáng, sốc thậm chí là tử vong do mất máu quá nhiều mà không được cấp cứu kịp thời.

Đọc thêm: Suy giãn tĩnh mạch chân có chữa khỏi hẳn được không?

2.3 Nguyên nhân vỡ động mạch

Động mạch chân (hay động mạch khoeo) nằm ở vị trí sau gối, sát ngay các xương và phía trước cân cơ của cơ cẳng chân. So với tĩnh mạch và mao mạch, thành động mạch dày hơn và độ đàn hồi tốt hơn. Do đó, tình trạng vỡ động mạch thường không phải do nguyên nhân bệnh lý từ bên trong gây ra.

Hầu hết trường hợp vỡ động mạch chân đều do nguyên nhân chấn thương. Những vết thương xuyên thấu hay va đập mạnh ở chân có thể gây rách, thủng hay thậm chí là đứt động mạch. Tình trạng này khiến người bệnh mất máu nghiêm trọng, tăng nguy cơ liệt chi và có thể dẫn tới tử vong nếu không được cấp cứu kịp thời.

3. Cách xử lý khi bị vỡ mạch máu ở chân

Tuỳ vào loại mạch máu bị vỡ mà người bệnh cần có hướng xử lý khác nhau. Dưới đây là các trường hợp cụ thể:

3.1 Xử lý vỡ mao mạch

Đa số các trường hợp vỡ mao mạch chỉ gây ra các vết bầm, tím hay tụ máu dưới da. Bạn có thể xử lý tình trạng này bằng các cách sau:

• Chườm lạnh tại vị trí vỡ mạch máu dưới da khoảng 10 – 15 phút giúp làm co mạch, hạn chế chảy máu và giảm triệu chứng viêm: sưng, nóng, đỏ, đau.
• Tránh để vị trí vỡ mao mạch tiếp xúc với nhiệt độ cao trong khoảng 48 giờ.
• Kê cao chân giúp giảm áp lực, hạn chế chảy máu.
• Trường hợp đau nhiều, người bệnh có thể sử dụng thuốc chứa paracetamol hoặc ibuprofen để giảm đau.

Sau khi thực hiện những việc trên, người bệnh theo dõi vết thương tại nhà. Nếu các vết bầm tím, tụ máu không biến mất hoặc có dấu hiệu lan rộng kèm theo triệu chứng khó chịu, bạn nên đến gặp bác sĩ để có biện pháp điều trị phù hợp.

3.2 Xử lý vỡ tĩnh mạch và động mạch

Vỡ tĩnh mạch và động mạch là tình trạng nguy hiểm. Do đó, việc đầu tiên cần làm khi gặp phải tình trạng này là gọi cấp cứu. Sau đó, người bệnh hoặc người xung quanh có thể thực hiện những việc sau trong thời gian chờ đợi:

• Dùng khăn mềm hoặc gạc ép ngay trên vị trí chảy máu giúp giảm lượng máu thoát ra ngoài và duy trì áp lực dòng chảy trong mạch.
• Người bệnh nằm ngay trên sàn, nâng chân cao hơn tim để giảm áp lực lên vùng chân.
• Kiểm tra vị trí chảy máu sau khoảng 30 phút. Chú ý, vẫn giữ khăn đè trên vị trí mạch máu vỡ cho dù máu đã ngưng chảy.
• Người bệnh cố gắng thư giãn và đợi nhân viên y tế đến xử trí các bước tiếp theo.

Vỡ mạch máu ở chân có thể nguy hiểm hoặc không, phụ thuộc vào loại mạch máu và mức độ vỡ. Hy vọng bài viết hôm nay đã mang lại những thông tin hữu ích, giúp bạn đọc nhận diện được tình trạng này và có cách xử trí phù hợp. Nếu có thắc mắc cần giải đáp, bạn đọc có thể liên hệ trực tiếp đến hotline 1900 545 518 để được chuyên gia hỗ trợ.