Chân tay buồn bực là dấu hiệu cảnh báo 7 bệnh này

Nếu bạn thường xuyên cảm thấy chân tay buồn bực, bồn chồn trong lúc ngủ hoặc khi ngồi yên thì đừng chủ quan. Bởi những dấu hiệu này có thể là lời cảnh báo của nhiều căn bệnh tiềm ẩn. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu về 7 căn bệnh có thể gây ra triệu chứng này, từ đó giúp bạn nhận biết và có biện pháp phòng ngừa kịp thời.

1. Chân tay buồn bực là như thế nào?

Triệu chứng phổ biến:

• Cảm giác tê bì ở chân tay, đặc biệt vùng cổ chân, bàn chân, đùi hoặc cánh tay.
• Cảm giác như kiến bò dưới da hoặc sự bứt rứt, khó chịu không rõ nguyên nhân.
• Nỗi khó chịu như “ngấm từ trong xương”, buộc bạn phải cử động liên tục để giảm bớt.

Thời điểm dễ xuất hiện:

• Ban đêm: Khi cơ thể cần nghỉ ngơi, triệu chứng thường rõ ràng nhất.
• Khi ngồi lâu, nằm lâu hoặc thậm chí đang vận động.

Hậu quả:

• Giấc ngủ bị gián đoạn do phải cử động chân liên tục vào ban đêm.
• Mệt mỏi, kiệt sức, ảnh hưởng đến các hoạt động hàng ngày.

2. Chân tay buồn bực là dấu hiệu bệnh gì?

Chứng buồn bực chân tay có thể gặp ở mọi độ tuổi, từ trẻ nhỏ đến tuổi trưởng thành, người cao tuổi… Thông thường, phụ nữ mang thai, những người ngồi – nằm sai tư thế, lười vận động hoặc bị stress quá độ có thể có triệu chứng này. Tuy nhiên, buồn bực chân tay cũng có thể là dấu hiệu cảnh báo các bệnh lý sau dây:

2.1. Mắc chứng tay chân bồn chồn – Wittmaack – Ekbom

Nếu một người hay bị buồn bực chân tay thì rất có thể họ đang mắc hội chứng chân không yên (RLS) hay bệnh Willis-Ekbom.

Tại sao bệnh Willis-Ekbom gây ra hội chứng chân không yên?

Hội chứng chân không yên có thể vừa là một bệnh độc lập, vừa là dấu hiệu của các bệnh lý khác. Khi RLS là bệnh chính, người bệnh luôn cảm thấy bứt rứt ở chân, cần phải cử động chân để giảm bớt sự khó chịu này, đặc biệt vào ban đêm.

Hiện nay, nguyên nhân chính xác của hội chứng chân không yên vẫn chưa được xác định rõ ràng, nhưng sự bất thường về cấu trúc nhiễm sức thể liên quan tới yếu tố di truyền có thể đóng vai trò quan trọng.

Hiểu rõ hơn về triệu chứng của bệnh:

• Cảm giác khó chịu khi nghỉ ngơi: Các triệu chứng thường xuất hiện khi bạn ngồi hoặc nằm lâu (ví dụ: khi đi máy bay hoặc xem phim), đặc biệt là khi cơ thể ở trạng thái tĩnh.
• Triệu chứng nặng hơn vào ban đêm và giảm bớt vào sáng sớm
• Biến động triệu chứng: Mức độ nghiêm trọng và tần suất của các triệu chứng có thể thay đổi theo ngày và theo từng người. Với RLS mức độ trung bình, triệu chứng có thể chỉ xuất hiện một hoặc hai lần mỗi tuần nhưng có thể làm gián đoạn đáng kể quá trình ngủ và ảnh hưởng đến năng suất ban ngày. Ở mức độ nghiêm trọng, triệu chứng xuất hiện thường xuyên hơn.

Ảnh hưởng của hội chứng chân không yên:

• Thay đổi tâm trạng
• Mệt mỏi và buồn ngủ ban ngày
• Khó khăn trong việc tập trung
• Suy giảm trí nhớ
• Giảm năng suất làm việc
• Trầm cảm và lo âu

Xem thêm: Phương pháp chẩn đoán chứng bồn chồn tay chân

2.2. Bệnh suy giãn tĩnh mạch

Suy giãn tĩnh mạch chân là tình trạng các tĩnh mạch ở chân bị giãn ra, phồng lên, có thể nằm nông và nổi ngoằn ngoèo dưới da, có màu tím hoặc xanh. Người ta thường nói rằng suy giãn tĩnh mạch chân là bệnh do đứng lâu ngồi nhiều. Điều đó có nghĩa ít vận động là một trong những yếu tố nguy cơ gây ra bệnh. Những đối tượng mắc bệnh phổ biến thường là dân văn phòng, lễ tân, nhân viên bán hàng, giáo viên…

Tại sao suy giãn tĩnh mạch gây bồn chồn chân tay?

Suy giãn tĩnh mạch biểu hiện chủ yếu ở chân. Bệnh có thể gây ra tình trạng buồn bực, bồn chôn ở chân do tuần hoàn máu kém, dẫn đến tích tụ máu trong tĩnh mạch, làm tăng áp lực và ảnh hưởng đến dây thần kinh, gây cảm giác bứt rứt ở chân. Điều này kích thích người bệnh phải cử động chân để giảm cảm giác khó chịu, tương tự như triệu chứng của hội chứng chân không yên.

Các triệu chứng khác của bệnh là gì?

• Tĩnh mạch xanh nổi lên và phình ra dọc theo bắp chân, đùi, mắt cá chân, đầu gối hoặc xương ống chân.
• Chân đau nhức, nặng nề nhất là khi đứng lâu hoặc ngồi lâu.
• Căng cứng bắp chân khi vận động hoặc ngay cả khi nghỉ ngơi.
• Xuất hiện các cơn chuột rút ở bắp chân
• Da khô, ngứa
• Da mỏng dần, thay đổi màu da, lở loét và nhiễm trùng mô mềm phần gần mắt cá chân.

Biến chứng của bệnh là gì?

• Loét và chảy máu
• Viêm tắc tĩnh mạch bề mặt
• Huyết khối tĩnh mạch sâu
• Tắc nghẽn mạch phổi, là tình trạng nguy hiểm đe dọa tính mạng.

Xem thêm: Bị suy giãn tĩnh mạch có nên đi bộ không?

2.3. Bệnh đau thần kinh tọa

Tại sao đau dây thần kinh tọa gây buồn bực chân tay?

Bệnh đau thần kinh tọa có thể gây triệu chứng buồn bực, bồn chồn ở chân vì khi dây thần kinh tọa bị chèn ép hoặc tổn thương, nó gây rối loạn tín hiệu thần kinh, khiến chân bị tê bì, bứt rứt, hoặc cảm giác như có vật gì bò dưới da. Sự rối loạn này ảnh hưởng đến chức năng của hệ thần kinh, khiến người bệnh cảm thấy khó chịu và cần phải cử động chân. Hơn nữa, đau và mất ngủ do đau thần kinh tọa cũng có thể làm trầm trọng thêm triệu chứng chân không yên

Các triệu chứng khác của bệnh là gì?

Triệu chứng điển hình:

• Đau lan xuống chân: Từ lưng dưới, mông xuống chân, có thể lan đến bàn chân.
• Tê, ngứa, châm chích: Cảm giác tê bì hoặc châm chích ở bắp chân, bàn chân.
• Yếu cơ: Yếu hoặc mất sức ở chân, khó di chuyển.
• Đau tăng khi cử động: Đau tăng khi ho, hắt hơi hoặc thay đổi tư thế.

Triệu chứng kém điển hình:

• Đau âm ỉ: Đau nhẹ kéo dài ở lưng dưới hoặc mông.
• Đau không lan xuống chân: Đau chỉ ở vùng lưng dưới hoặc mông.
• Khó kiểm soát bàng quang/ruột: Hiếm gặp, có thể mất kiểm soát khi đi tiểu hoặc đại tiện.
• Cảm giác nặng chân: Chân cảm giác nặng, khó di chuyển

Ảnh hưởng của bệnh:

• Nhiễm trùng cột sống hoặc khối u cột sống
• Khó tiểu, mất cảm giác khi đi tiểu hoặc đại tiện không kiểm soát, kèm đau bụng.
• Cảm giác yếu chân, ngứa ran hoặc tăng độ nhạy cảm với cơn đau có thể dẫn đến tổn thương thần kinh vĩnh viễn nếu không điều trị kịp thời.
• Teo cơ vận động
• Giảm khả năng tham gia các hoạt động tình dục.

2.4. Bệnh đa xơ cứng

Tại sao bệnh đa xơ cứng gây buồn bực chân tay?

Bệnh đa xơ cứng gây tê bì chân tay chủ yếu do tổn thương bao myelin bao bọc các sợi thần kinh. Bao myelin này có vai trò như một lớp cách điện, giúp truyền dẫn xung thần kinh nhanh và chính xác. Khi bị tổn thương, tín hiệu thần kinh bị gián đoạn, dẫn đến các triệu chứng như tê bì, yếu cơ, và mất cảm giác ở chân tay.

Các triệu chứng khác của bệnh đa xơ cứng là gì?

• Mất cảm giác: Ban đầu, bệnh nhân thường chủ quan và không đi khám kịp thời.
• Vấn đề về mắt: Đau mắt, suy giảm thị lực.
• Vấn đề cơ bắp: Chuột rút, co cứng cơ, yếu cơ, mất thăng bằng.
• Rối loạn hệ thần kinh tự trị: Nói lắp, trầm cảm, gặp khó khăn trong các chức năng tự động của cơ thể.

2.5. Bệnh lý thần kinh ngoại biên

Tại sao bệnh thần kinh ngoại biên gây buồn bực chân tay?

Bệnh lý thần kinh ngoại biên gây ra triệu chứng chân không yên do sự rối loạn truyền dẫn tín hiệu thần kinh từ não đến chân. Điều này khiến các cơ chân liên tục co thắt, gây cảm giác khó chịu, như có gì đó đang bò hoặc châm chích.

Các triệu chứng khác của bệnh là gì?

• Yếu chân tay, tê bì chân tay, cầm nắm khó, không cảm giác.
• Nhức nhối, đau rát như điện giật khi kích thích vùng dưới da.
• Mỏi chân, đau chân gây mất ngủ, khó ngủ.
• Mất thăng bằng
• Yếu cơ, co hoặc cứng cơ
• Khó khăn khi đi bộ
• Da khô, xanh tái
• Huyết áp hoặc mạch nhanh chậm bất thường.

Ảnh hưởng của bệnh:

• Tăng nặng triệu chứng: Nếu không điều trị kịp thời, bệnh sẽ trở nên nghiêm trọng hơn với các triệu chứng đau, tê, yếu ngày càng gia tăng.
• Bỏng và chấn thương: Mất cảm giác ở tay chân khiến người bệnh không cảm nhận được đau đớn hay thay đổi nhiệt độ, dễ bị bỏng hoặc chấn thương ngoài da.
• Nguy cơ nhiễm trùng: Mất cảm giác khiến người bệnh không phát hiện được tổn thương trên cơ thể, dễ dẫn đến nhiễm trùng nếu không được chăm sóc kỹ lưỡng.
• Mất thăng bằng: Mất cảm giác ở tay chân làm giảm khả năng giữ thăng bằng, dễ bị té ngã, khó khăn trong việc di chuyển.

2.6. Bệnh tiểu đường

Tại sao bệnh tiểu đường gây buồn bực chân tay?

Bệnh tiểu đường gây buồn bực chân tay do sự tổn thương thần kinh và mạch máu, làm rối loạn tín hiệu thần kinh và giảm lưu lượng máu đến chân. Sự mất cân bằng hóa chất trong não và thiếu sắt cũng góp phần vào tình trạng này, khiến người bệnh cảm thấy khó chịu ở chân và có nhu cầu di chuyển liên tục.

Triệu chứng của bệnh là gì?

Tiểu đường type 1:

• Triệu chứng thường xuất hiện đột ngột trong thời gian ngắn (thường trong vài tuần).
• Mất cảm giác khát nước và đi tiểu nhiều
• Sụt cân không rõ lý do mặc dù ăn uống bình thường hoặc thậm chí nhiều hơn
• Kiệt sức và mệt mỏi, không có năng lượng.
• Nhiễm trùng thường xuyên
• Ketoacidosis (Nhiễm toan ceton): Đây là một biến chứng nguy hiểm khi cơ thể thiếu insulin, dẫn đến tích tụ ceton trong máu và nước tiểu, gây nôn, đau bụng và khó thở.

Tiểu đường type 2:

1. Các triệu chứng thường phát triển từ từ trong vài tháng hoặc thậm chí nhiều năm.
2. Tương tự tiểu đường type 1, nhưng thường ít nghiêm trọng hơn.
3. Người bệnh cảm thấy kiệt sức, mệt mỏi mà không rõ lý do.
4. Dễ bị nhiễm trùng, đặc biệt là nhiễm trùng da hoặc nhiễm trùng đường tiết niệu.
5. Mắt có thể mờ, do thay đổi mức độ đường huyết.
6. Các vết thương hoặc vết cắt có thể mất nhiều thời gian để lành.
7. Khác với tiểu đường type 1, người bệnh tiểu đường type 2 thường bị tăng cân do sự đề kháng insulin.
8. Không có triệu chứng ketoacidosis: Tiểu đường type 2 ít gặp tình trạng ketoacidosis trừ khi bệnh đã chuyển sang giai đoạn nặng.

Biến chứng của bệnh:

Các biến chứng điển hình bao gồm:

• Suy thận
• Mờ mắt, nhấp nháy, hoặc mất thị lực đột ngột
• Dễ mắc bệnh mạch vành và tai biến mạch máu não
• Loét bàn chân tiểu đường, và hoại tử nếu không được chăm sóc đúng

Các biến chứng khác:

• Nhiễm toan ceton: Do thiếu insulin, cơ thể chuyển hóa chất béo, tạo ra ceton, gây buồn nôn, đau bụng, hơi thở có mùi, và có thể dẫn đến hôn mê hoặc tử vong.
• Rối loạn cơ xương khớp: Các bệnh lý như hội chứng ống cổ tay và co cứng Dupuytren.
• Bệnh da liễu: Nhiễm trùng nấm da, loét da, u hạt hoại tử.
• Trầm cảm và sa sút trí tuệ: Do các tổn thương thần kinh và stress tâm lý, người bệnh dễ mắc các rối loạn tâm thần.

2.7. Bệnh suy giáp

Tại sao bệnh suy giáp gây buồn bực chân tay?

Bệnh suy giáp gây ra tình trạng buồn bực chân tay chủ yếu do sự rối loạn chuyển hóa trong cơ thể. Khi tuyến giáp hoạt động kém, hormone tuyến giáp giảm sút, ảnh hưởng đến quá trình truyền dẫn thần kinh. Điều này dẫn đến các triệu chứng như tê bì, ngứa ran và cảm giác khó chịu ở chân tay.

Các triệu chứng khác của bệnh suy giáp:

• Ăn không ngon miệng
• Táo bón
• Da khô, tái xanh, dễ bị lạnh
• Trí nhớ giảm sút, có thể bị trầm cảm
• Giọng nói khàn hoặc trầm hơn
• Thở gấp hoặc thay đổi nhịp tim
• Đau khớp hoặc cơ
• Phụ nữ có thể gặp vấn đề về kinh nguyệt
• Giảm hứng thú trong tình dục

Ảnh hưởng của bệnh:

• Mệt mỏi và suy nhược
• Tăng cân
• Kinh nguyệt không đều hoặc chảy máu nhiều hơn bình thường.
• Nguy cơ cao mắc các bệnh tim mạch như xơ vữa động mạch và đau tim.
• Trầm cảm và suy giảm trí nhớ
• Vô sinh

3. Điều trị chứng chân tay buồn bực như thế nào

3.1. Điều trị bệnh tiềm ẩn dẫn tới triệu chứng

Để điều trị hội chứng chân không yên hiệu quả, việc quan trọng nhất là phải xác định và điều trị triệt để các bệnh tiềm ẩn gây ra các triệu chứng này.

Chẳng hạn trong trường hợp suy giáp, việc điều trị bằng hormone thay thế tuyến giáp có thể giúp cải thiện tình trạng. Đối với suy giãn tĩnh mạch có thể can thiệp bằng laser nội mạch, điều trị bằng sóng cao tần hay phẫu thuật truyền thống…

Nói chung, người bệnh khi có triệu chứng nên đi khám để bác sĩ để xác định đúng nguyên nhân và có phương pháp điều trị phù hợp để đạt được hiệu quả lâu dài.

3.2. Thuốc điều trị riêng triệu chứng bồn chồn chân tay

Để điều trị triệu chứng chân tay buồn bực do bệnh lý, bác sĩ có thể chỉ định một số loại thuốc sau:

• Thuốc làm tăng dopamine trong não: ropinirole, rotigotine, pramipexole,.. giúp điều trị chứng buồn bực chân tay mức độ vừa đến nặng. Sử dụng nhóm thuốc này có hiệu quả khi mới dùng, tuy nhiên, sau một thời gian triệu chứng sẽ quay trở lại, khi đó, bác sĩ sẽ đổi loại thuốc khác.
• Thuốc giảm đau thần kinh: Gabapentin, gabapentin enacarbil và pregabalin… để giảm buồn bực chân tay có thể do đau thần kinh ngoại biên hoặc đau thần kinh, tiểu đường gây ra.
• Thuốc opioid: tramadol, codein, oxycodon và hydrocodon có thành phần gây nghiện giúp giảm các triệu chứng tay chân bồn chồn từ nhẹ đến nặng nếu sử dụng với liều lượng phù hợp.
• Thuốc giãn cơ và thuốc an thần: có tác dụng giúp bạn ngủ ngon hơn, giảm tình trạng mất ngủ khi bị chân tay buồn bực .

Ngoài ra, bác sĩ có thể bổ sung thêm một số loại:

• Vitamin nhóm B như: B1, B6, B12,… phòng tránh tình trạng tê mỏi kéo dài.
• Thuốc giãn mạch ngoại vi và kiểm soát đường huyết nếu nguyên nhân do bệnh tiểu đường.

3.3. Dùng biện pháp hỗ trợ

Ngoài sử dụng các bài thuốc Đông y hay sử dụng thuốc Tây thì người bệnh có thể dùng một số biện pháp hỗ trợ dưới đây để giảm triệu chứng chân tay buồn bực:

Vận động hợp lý

Có thói quen vận động hợp lý, chơi các môn thể thao nhẹ nhàng hoặc thường xuyên đi bộ trong ngày giúp tăng cường sức khỏe, giãn gân cốt, lưu thông khí huyết, giảm triệu chứng chân tay buồn bực .

Xoa bóp tay chân

Trước khi đi ngủ, nhẹ nhàng duỗi chân xoa bóp massage các vị trí hay bị buồn bực như bắp chân, bàn chân, cổ chân, cổ tay cho nóng lên sẽ giúp ngủ ngon hơn, hạn chế tình trạng buồn bực tê bì chân tay.

Tắm nước ấm

Tắm nước ấm giúp lưu thông khí huyết, giãn các cơ gân cốt, kích thích tuần hoàn máu, giảm stress, thư thái đầu óc giảm áp lực giúp bạn có giấc ngủ ngon hơn và giảm tình trạng chân tay buồn bực.

Chế độ ăn uống, sinh hoạt lành mạnh

• Có chế độ ăn uống khoa học, lành mạnh, bổ sung nước đầy đủ cho cơ thể, ăn những thực phẩm giàu vitamin C như: ổi, cam, dứa…
• Không sử dụng kích thích thích: đồ uống bia, rượu, thuốc lá,…
• Có thói quen đi ngủ đúng giờ, tránh thức khuya, dậy sớm.
• Tập thể dục điều độ, thường xuyên, tránh tập với cường độ quá mạnh hoặc tập sát giờ đi ngủ.

Cảnh báo: Rượu có thể khiến hội chứng chân không yên nặng hơn