RLS là một rối loạn cảm giác vận động, gây ra cảm giác khó chịu ở chân và sự thôi thúc không thể cưỡng lại phải cử động chân. ADHD là một rối loạn sức khỏe tâm thần, gây ra các hành vi hiếu động, bốc đồng và khó tập trung. Bạn có biết rằng hai rối loạn này có mối liên hệ chặt chẽ với nhau không?
Mối liên hệ giữa hội chứng chân không yên và ADHD
ADHD còn được gọi là rối loạn tăng động giảm chú ý là một hội chứng bao gồm các dấu hiệu như sau: không chú ý, hiếu động thái quá và hấp tấp, bốc đồng. Nghiên cứu năm 2018 thống kê được khoảng 44% người mắc ADHD xuất hiện các triệu chứng của hội chứng chân không yên.
Cơ chế sinh lý bệnh giữa hai tình trạng này có thể nằm ở sự thiếu hụt dopamine trong não. Ngoài ra, việc thiếu sắt cũng có liên quan đến cả hội chứng chân không yên và ADHD vì sắt là đồng yếu tố của enzym tyrosine hydroxylase chịu trách nhiệm trong việc tổng hợp dopamine và serotonin. Cảm giác khó chịu, bồn chồn thôi thúc cử động chân do hội chứng chân không yên ảnh hưởng trầm trọng đến chất lượng giấc ngủ, tinh thần, giảm sự tập trung của người mắc rối loạn tăng động giảm chú ý. Tuy nhiên, không phải ai bị ADHD cũng mắc hội chứng chân không yên và ngược lại.
Rối loạn tăng động giảm chú ý (ADHD) là một rối loạn phát triển thần kinh và hành vi xảy ra phổ biến hơn ở trẻ nhỏ.
Trong chứng rối loạn này, chức năng của hệ thần kinh trung ương (chủ yếu ở sự hình thành lưới của não) bị gián đoạn, dẫn đến khó tập trung và duy trì sự chú ý, rối loạn trí nhớ và học tập, cũng như khó khăn trong việc xử lý thông tin.
Nguyên nhân của ADHD
Yếu tố căn nguyên chính của rối loạn tăng động giảm chú ý là rối loạn chức năng não tối thiểu phát sinh trong giai đoạn phát triển chu sinh. Các bệnh lý về mang thai và sinh nở, nhiễm trùng và nhiễm độc trong những năm đầu đời đóng một vai trò quan trọng trong việc phát sinh bệnh. Ảnh hưởng của các yếu tố dinh dưỡng cũng đã được chứng minh - tình trạng suy dinh dưỡng ở phụ nữ mang thai và trẻ em trong thời thơ ấu, yếu tố di truyền. Từ quan điểm thần kinh, cơ sở của ADHD là tổn thương não nhỏ, còn sót lại (còn sót lại) có nguồn gốc do thiếu oxy (do thiếu oxy), được phân loại ở trẻ em là bệnh não
Triệu chứng của ADHD
- Tăng động
- Suy giảm khả năng chú ý - khó tập trung và duy trì sự tập trung trong một khoảng thời gian đặc trưng của tuổi tác, không thể thoát khỏi ảnh hưởng của các kích thích môi trường khác nhau
- Rối loạn thần kinh nhẹ - co giật cơ mặt, run ngón tay (run), co cơ không tự nguyện (tăng động), suy giảm khả năng phối hợp các cử động và phản xạ gân, thay đổi các cử động liên kết
- Khả năng cảm xúc - thay đổi tâm trạng thường xuyên, tăng cáu kỉnh, lo lắng, cảm giác sợ hãi, tăng chảy nước mắt, bồn chồn
- Rối loạn nhận thức - thường là máy phân tích thị giác bị ảnh hưởng, trẻ không thể theo dõi các đường viền của bức tranh, vẽ đồ vật, phân biệt kích thước và hướng, định hướng kém trong không gian, không thể phân biệt một phần với tổng thể, đọc sai các chữ cái, phân biệt kém từng cá nhân phụ âm bằng tai, phát âm sai nhịp điệu
- Tăng tính bốc đồng
- Mệt mỏi (tinh thần và thể chất)
- Rối loạn ngôn ngữ và phát âm (khó đọc từ mới, nói ngọng, bỏ sót từ khi nói...)
Cách cải thiện hội chứng chân không yên của ADHD
Bạn có thể khắc phục hội chứng chân không yên ở người bị rối loạn tăng động giảm chú ý bằng một số cách như sau:
Chế độ ăn uống: Bạn bổ sung các chất dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể, đặc biệt là sắt, magie, omega – 3… để hệ thống dopaminergic hoạt động tốt hơn. Ngoài ra, bạn đừng quên hạn chế tiêu thụ đồ uống chứa cafein, nicotin, rượu bia… vì chúng là nguyên nhân khiến hội chứng chân không yên trở nên trầm trọng hơn.
Thay đổi lối sống: Bạn lên kế hoạch thực hiện lối sống lành mạnh bao gồm: luyện tập thể thao 30 phút mỗi ngày, massage, tắm nước ấm, ngâm chân bằng nước ấm trước khi đi ngủ… Đây là cách làm tăng nồng độ dopamine và serotonin trong não, hạn chế các triệu chứng của hội chứng chân không yên, cải thiện chất lượng giấc ngủ.
Bổ sung sắt: Như đã nói ở trên, thiếu sắt là nguyên nhân phổ biến dẫn đến hội chứng chân không yên ở người mắc rối loạn tăng động giảm chú ý ADHD gây ra mệt mỏi, trầm cảm, ảnh hưởng đến tâm lý và suy nghĩ. Vì vậy, bạn nên đến gặp chuyên gia để theo dõi nồng độ sắt trong cơ thể và bổ sung sắt theo hướng dẫn trong trường hợp cần thiết.
Dùng thuốc: Nếu các phương pháp trên đều không làm giảm các triệu chứng của hội chứng chân không yên ở người mắc ADHD, bác sĩ có thể đề xuất bạn dùng thuốc. Một số loại thuốc thường được dùng trong trường hợp này bao gồm:
- Thuốc chống động kinh: Gabapentin, enacarbil, và pregabalin.
- Thuốc kích thích sản sinh dopamine: Ropinirole và pramipexole.
- Thuốc giảm đau thần kinh opioids: Codein.
- Thuốc benzodiazepin: Clonazepam
Đọc thông tin chi tiết: Các loại thuốc điều trị hội chứng chân không yên
