Có rất ít nghiên cứu chỉ ra liệu rượu có tác động tiêu cực đến hội chứng chân không yên hay không. Tuy nhiên, nhiều người cho biết sau khi uống rượu các triệu chứng hội chứng chân không yên (RLS) của họ trở nên trầm trọng. Không có gì đáng ngạc nhiên khi rượu có thể làm trầm trọng thêm các triệu chứng này vì chúng ta biết rượu tác động đến não như thế nào, đây là lý do phổ biến khiến mọi người gặp phải hội chứng này.
Người ta hiểu rằng hội chứng chân không yên xảy ra do sự suy giảm dopamine. Nghiên cứu đã chỉ ra rượu tác động như thế nào đến dopamine trong não. Có lẽ đây là lý do tại sao các triệu chứng RLS của một người có thể trở nên tồi tệ hơn khi uống rượu, vì nó kích hoạt sản xuất dopamine, ảnh hưởng đến tâm trạng của một người và các triệu chứng thể chất của RLS.
Rượu là một chất ức chế thần kinh, và nó có thể làm giảm neurotransmitter trong não (có nhiệm vụ giao tiếp giữa các tế bào thần kinh). Điều này dẫn đến sự giảm sút trong việc truyền tải thông tin giữa các tế bào thần kinh và giữa các khu vực của não.
Dopamine thường được liên kết với hệ thống thưởng trong não, đó là cơ chế tự nhiên của cơ thể để thúc đẩy hành vi và cảm xúc tích cực. Rượu có thể làm gia tăng lượng dopamine tạm thời, tạo ra cảm giác vui vẻ và thư giãn ngắn hạn. Tuy nhiên, sau khi tác động của rượu kết thúc, có thể xảy ra một sự suy giảm đột ngột trong lượng dopamine, dẫn đến tình trạng cảm xúc uể oải, lo âu, hoặc sự khao khát thêm rượu.
Rượu cũng có thể ảnh hưởng đến quá trình sản xuất dopamine trong não bằng cách can thiệp vào các dòng gen và quy trình sinh học liên quan đến dopamine. Điều này có thể dẫn đến một sự suy giảm dài hạn trong khả năng sản xuất và sử dụng dopamine trong cơ thể.
Những biến đổi này có thể dẫn đến một loạt các tác động tiêu cực về tâm lý và hành vi, và cũng có thể đóng góp vào việc tạo ra hoặc tăng cường các triệu chứng của hội chứng chân không yên xảy ra do suy giảm dopamine.
Triệu chứng của RLS có thể tăng lên trong giai đoạn cai nghiện rượu
Thực tế, một người đang cai rượu cũng có thể gặp phải các triệu chứng gia tăng liên quan đến hội chứng chân không yên.
Nghiên cứu đã chỉ ra rằng có một mối tương quan giữa cai nghiện rượu và triệu chứng RLS. Cụ thể, nghiên cứu đã tìm thấy rằng khoảng 22% những người mắc chứng rối loạn sử dụng rượu trải qua các triệu chứng RLS trầm trọng hơn trong quá trình cai nghiện. Điều này ngụ ý rằng cai nghiện rượu có thể làm cho triệu chứng RLS trở nên nghiêm trọng hơn hoặc gây ra triệu chứng RLS cho những người trước đó không mắc.
Giai đoạn cai nghiện rượu là một thời kỳ căng thẳng cho người nghiện, và triệu chứng RLS có thể khiến giấc ngủ bị gián đoạn và gây ra cảm giác khó chịu về thể chất. Điều này có thể làm cho quá trình cai nghiện trở nên khó khăn hơn, vì nhiều người có thể sử dụng rượu để cố gắng ngủ và giảm bớt khó chịu. Tuy nhiên, việc sử dụng rượu trong trường hợp này có thể không giải quyết triệu chứng RLS và thậm chí có thể làm cho tình trạng trở nên tồi tệ hơn.
Tác động của rượu tới giấc ngủ
Rượu có thể có tác động xấu lâu dài đến giấc ngủ của một người, góp phần gây ra các rối loạn như ngưng thở khi ngủ và mất ngủ.
Khoảng 2-4% người Mỹ mắc chứng ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn. Người ta phát hiện ra rằng sử dụng rượu quá mức có thể dẫn đến chứng ngưng thở khi ngủ vì rượu không chỉ làm tăng tiếng ngáy mà còn thu hẹp đường dẫn khí dẫn đến ngưng thở. Rượu, ngưng thở khi ngủ và ngáy làm tăng nguy cơ đột quỵ, đau tim hoặc đột tử.
Rượu và chứng mất ngủ thường xuyên có mối liên hệ với nhau. Người ta ước tính có 36-91% người nghiện rượu cũng bị mất ngủ.
Vậy rượu gây mất ngủ như thế nào?
Tăng giấc ngủ không REM, giảm giấc ngủ REM:
Trong nửa đầu của đêm, rượu thường làm tăng số lượng giấc ngủ không REM, một giai đoạn của giấc ngủ không có các hoạt động mơ mộng nhiều. Tuy nhiên, sau đó, trong nửa sau của đêm, nó có xu hướng làm giảm giấc ngủ REM, giai đoạn quan trọng cho quá trình thư giãn tinh thần và giấc mơ. Do đó, người uống rượu có thể trải qua một giấc ngủ không đồng đều và không thoải mái.
Giấc ngủ không REM và giấc ngủ REM là hai giai đoạn quan trọng của chu kỳ giấc ngủ của con người:
- Giấc ngủ không REM (Non-REM sleep): Giấc ngủ không REM chia thành ba giai đoạn chính, từ giai đoạn 1 đến giai đoạn 3, cùng với giai đoạn giấc ngủ hậu REM. Giai đoạn này thường xảy ra ở nửa đầu của một chu kỳ giấc ngủ. Trong giai đoạn này, não hoạt động chậm lại, nhiệt độ cơ thể giảm, và các tình trạng khác nhau của sự thư giãn và tái tạo xảy ra. Giấc ngủ không REM là giai đoạn khi cơ thể phục hồi sau khi thức dậy, và nó quan trọng cho việc nâng cao tinh thần và sức khỏe tổng thể. Giai đoạn 3 của giấc ngủ không REM còn được gọi là giấc ngủ sâu nhất.
- Giấc ngủ REM (Rapid Eye Movement sleep): Giấc ngủ REM là giai đoạn mà hoạt động não trở lại tương tự khi chúng ta tỉnh dậy, và nó thường xảy ra trong nửa sau của một chu kỳ giấc ngủ. Trong giai đoạn này, mắt di chuyển nhanh, và tình trạng giấc mơ thường xảy ra. Giấc ngủ REM có vai trò quan trọng trong quá trình học hỏi, xử lý thông tin, và giúp cải thiện tư duy sáng tạo. Nó cũng đóng góp vào việc cân bằng tâm lý và tạo ra sự thư giãn tinh thần.
Chu kỳ giấc ngủ không REM và REM thường lặp lại nhiều lần trong suốt một đêm, và cả hai đều quan trọng đối với sức khỏe và tình trạng tinh thần của con người. Giấc ngủ không REM thường là giai đoạn chủ yếu cho việc phục hồi cơ thể, trong khi giấc ngủ REM thường liên quan đến quá trình xử lý thông tin và tập trung vào mơ thấy.
Thay đổi chu kỳ giấc ngủ: Rượu có thể làm thay đổi chu kỳ giấc ngủ tự nhiên của cơ thể. Điều này dẫn đến tình trạng thức giấc thường xuyên trong đêm, khiến cho người uống rượu khó có thể duy trì giấc ngủ liên tục và sâu đậm.
Rối loạn giấc ngủ sau khi ngừng uống rượu: Điều này đề cập đến tình trạng mất ngủ và các rối loạn giấc ngủ có thể xuất hiện sau khi người dùng rượu ngừng uống. Rất nhiều người bắt đầu dùng rượu để giúp họ thư giãn và ngủ dễ hơn, nhưng sau đó, họ có thể trở nên phụ thuộc vào rượu để ngủ. Khi họ cố gắng ngừng uống rượu hoặc sau một thời gian cai nghiện, hệ thống giấc ngủ của họ đã bị ảnh hưởng và có thể xuất hiện rối loạn giấc ngủ, gây khó khăn trong việc duy trì giấc ngủ bình thường.
Một số người có thể uống một hoặc hai ly vào ban đêm để giúp họ chìm vào giấc ngủ. Tuy nhiên, rượu không giúp ích cho con người để có được giấc ngủ sâu và chất lượng vào ban đêm. Rượu có thể khiến một người cảm thấy mệt mỏi ban đầu vì rượu được biết là có tác động đến hệ thần kinh trung ương của một người. Tuy nhiên, rượu cũng được biết là có ảnh hưởng đến chu kỳ giấc ngủ của một người, khiến một người không thể đi vào giai đoạn ngủ yên nhất, REM hoặc chuyển động mắt nhanh. Không ngủ đủ giấc sẽ góp phần gây ra nhiều vấn đề sức khỏe khác nhau, chẳng hạn như huyết áp cao, trầm cảm, bệnh tim mạch, tiểu đường và béo phì.
