Mối liên hệ giữa vitamin D và hội chứng chân không yên

Hội chứng chân không yên (RLS) là một rối loạn thần kinh và giấc ngủ ảnh hưởng đến khoảng 10% dân số. Người bị RLS thường cảm thấy khó chịu ở chân khi nghỉ ngơi hoặc khi cố gắng ngủ. Những cảm giác này tạm thời biến mất khi vận động nhưng sẽ xuất hiện trở lại khi nghỉ ngơi.

Một trong những nguyên nhân được cho là gây ra RLS là sự thiếu hụt vitamin D. Bài viết hôm nay chúng ta cùng tìm hiểu chi tiết về mối liên hệ giữa vitamin D với hội chứng chân không yên và một số nghiên cứu đánh giá hiệu quả của việc bổ sung vitamin D nhằm cải thiện triệu chứng của RLS.

Mối liên hệ giữa vitamin D và RLS

Vitamin D không chỉ giúp xương và răng chắc khỏe mà còn có tác dụng với hệ thống thần kinh. Vitamin D có thể ảnh hưởng đến sự sản xuất và hoạt động của dopamine, một chất dẫn truyền thần kinh quan trọng cho chuyển động cơ và cơ bắp.

Khi thiếu vitamin D, bạn có thể gặp phải các rối loạn liên quan đến dopamine, như đa xơ cứng, parkinson và RLS. RLS là một rối loạn thần kinh và giấc ngủ khiến bạn cảm thấy khó chịu ở chân khi nghỉ ngơi hoặc khi ngủ.

Nghiên cứu đã chỉ ra rằng vitamin D có vai trò quan trọng trong việc điều tiết sự phát triển và chức năng của các tế bào thần kinh, đặc biệt là các tế bào thần kinh dopamin. Vitamin D có thể tăng lượng dopamine được tạo ra trong vùng não điều khiển chuyển động và bảo vệ các tế bào thần kinh khỏi các chất độc.

Xem thêm: Phương pháp chẩn đoán chứng chân không yên

Một số nghiên cứu đã khám phá ra mối liên hệ giữa vitamin D, RLS và dopamine. Vậy liệu việc bổ sung vitamin D có thể giúp điều trị RLS hay không?

Nghiên cứu khoa học về hiệu quả của vitamin D trong việc cải thiện RLS

Các nghiên cứu đã cho thấy kết quả khác nhau về vấn đề này. Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng vitamin D có thể cải thiện triệu chứng RLS, trong khi một số nghiên cứu khác lại không thấy sự cải thiện.

Nghiên cứu năm 2012

Năm 2012, một nghiên cứu đã chỉ ra rằng mức độ vitamin D trong máu càng thấp thì triệu chứng RLS càng nặng. Điều này đã khuyến khích các nghiên cứu tiếp theo để xem liệu việc tăng cường vitamin D có thể giảm bớt triệu chứng RLS hay không.

Nghiên cứu năm 2014

Năm 2014, các nhà nghiên cứu đã tiến hành một nghiên cứu nhỏ để kiểm tra giả thuyết này. Họ đã phát hiện ra rằng việc bổ sung vitamin D đã làm giảm đáng kể triệu chứng RLS. Điều này đã hỗ trợ cho các nghiên cứu trước đó về mối liên hệ giữa vitamin D, RLS và dopamine.

Nghiên cứu năm 2018

Tuy nhiên, năm 2018, cùng một nhóm nghiên cứu đã thực hiện một nghiên cứu tương tự nhưng lại có kết quả rất khác. Họ không thấy sự cải thiện nào về triệu chứng RLS. Điều này đã cho thấy rằng vitamin D có thể không có tác dụng đối với RLS. Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu cho rằng kết quả có thể đã khác nếu nghiên cứu kéo dài hơn hoặc nếu họ sử dụng liều lượng vitamin D cao hơn.

Nghiên cứu đánh giá tổng hợp

Nghiên cứu này là một bài tổng quan tìm hiểu về các tài liệu hiện có liên quan đến RLS và thiếu hụt vitamin D. Mục đích của nghiên cứu này là để khám phá mối liên hệ giữa vitamin D và RLS, cũng như để đánh giá hiệu quả của việc bổ sung vitamin D trong điều trị RLS.

Đây là bài tổng quan đầu tiên về vai trò của vitamin D trong RLS. Nghiên cứu này đã tổng hợp các tài liệu từ các nguồn khác nhau, bao gồm các nghiên cứu lâm sàng, cận lâm sàng, phân tử và di truyền. Nghiên cứu này cũng đã xem xét các yếu tố khác có thể liên quan đến vitamin D và RLS, như canxi, photpho, hormon tuyến giáp, bệnh thận, bệnh tim mạch, bệnh mạch máu não và viêm. Ngoài ra, nghiên cứu này cũng đã khảo sát sự tương tác giữa vitamin D và RLS với sắt, dopamine và các hệ thần kinh truyền dẫn khác, bao gồm hệ thần kinh chất độc tự nhiên, serotonin, glutamat và adenosin. Đồng thời xem xét vai trò của vitamin D trong việc giảm bớt hiện tượng Augmentation, tức là sự trở nên nặng hơn của triệu chứng RLS khi sử dụng các thuốc dopamin để điều trị RLS.

Phương pháp của nghiên cứu là tìm kiếm các bài báo đã được xuất bản trước và đến tháng 2 năm 2023 trên cơ sở dữ liệu PubMed. Các từ khóa tìm kiếm bao gồm “restless legs syndrome and vitamin D”, “restless legs syndrome and treatment”, và “restless legs syndrome and pathogenesis.” Danh sách tài liệu tham khảo của các bài báo được chọn cũng được tìm kiếm thêm để xác định các bài báo liên quan đáp ứng tiêu chí bao gồm không được tìm thấy trong tìm kiếm cơ sở dữ liệu. Các bài báo được bao gồm trong phân tích phải:

(a) bao gồm những người bị RLS;

(b) bao gồm các kết quả liên quan đến vitamin D;

(d) có thể truy cập đầy đủ văn bản.

Các tóm tắt, chương sách, bài thuyết trình và bài báo nghiên cứu được loại trừ. Tìm kiếm đã cho ra 94 bài báo có liên quan đến cả RLS và vitamin D.

Kết quả của nghiên cứu này được trình bày theo các mục sau:

1. Tỉ lệ thiếu hụt vitamin D ở người bị RLS

hoi-chung-chan-khong-yen — Hội chứng chân không yên thường xuất hiện vào ban đêm, khi ngủ.

Các nghiên cứu này đã sử dụng các phương pháp khác nhau để đo mức độ vitamin D trong máu, cũng như các tiêu chuẩn khác nhau để xác định thiếu hụt vitamin D.

Các nhóm người bệnh trong các nghiên cứu cũng khá đa dạng có người bị RLS do bệnh thận, người bị RLS do thai kỳ, người bị RLS do bệnh Parkinson, và người bị RLS không rõ nguyên nhân. Các nghiên cứu này đã cho thấy tỉ lệ thiếu hụt vitamin D ở người bị RLS dao động từ 11,6% đến 85,7%, tùy thuộc vào các yếu tố khác nhau.

Trong các tài liệu tổng hợp được cũng chỉ ra rằng mức độ vitamin D trong máu có liên quan đến mức độ nặng nhẹ của triệu chứng RLS, tức là càng thiếu vitamin D thì triệu chứng RLS càng nặng.

2. Bằng chứng cho việc sử dụng bổ sung vitamin D trong điều trị RLS

Các nghiên cứu đã sử dụng các phương pháp khác nhau để bổ sung vitamin D cho người bệnh, như uống thuốc, tiêm tĩnh mạch, hoặc áp dụng kem, với liều lượng bổ sung vitamin D khác nhau, từ 50.000 đơn vị quốc tế (IU) mỗi tuần đến 300.000 IU mỗi tháng.

Việc theo dõi kết quả được thực hiện trong các khoảng thời gian khác nhau, từ 2 tuần đến 6 tháng. Các nghiên cứu này đã cho thấy kết quả khác nhau về hiệu quả của vitamin D đối với RLS.

Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng vitamin D có thể cải thiện triệu chứng RLS, trong khi một số nghiên cứu khác lại không thấy sự cải thiện. Các yếu tố có thể ảnh hưởng đến kết quả bao gồm liều lượng, thời gian, và nhóm người bệnh.

3. Bằng chứng phân tử cho vai trò của vitamin D trong RLS

Các nghiên cứu này đã tìm ra một số protein có liên quan đến vitamin D và RLS, như vitamin D binding protein (VDBP), transthyretin (TTR), albumin, và hemoglobin. Các protein này có thể ảnh hưởng đến sự vận chuyển và tương tác của vitamin D với các tế bào thần kinh và các chất dẫn truyền thần kinh.

Các nghiên cứu này đã chỉ ra rằng một số protein này có sự khác biệt về mức độ hoặc cấu trúc giữa người bệnh RLS và người bình thường. Đặc biệt, VDBP là một trong những protein có sự thay đổi nhất ở người bệnh RLS. VDBP là một protein có nhiệm vụ chuyên chở vitamin D trong máu và bảo vệ nó khỏi bị phân hủy. VDBP cũng có thể tác động đến sự phát triển và chức năng của các tế bào thần kinh dopamin, cũng như sự tạo ra và phóng thích của dopamine. Các nghiên cứu đã cho thấy rằng người bệnh RLS có mức độ VDBP thấp hơn hoặc có cấu trúc VDBP khác thường so với người bình thường. Điều này có thể làm giảm khả năng vận chuyển và tương tác của vitamin D với các tế bào thần kinh và các chất dẫn truyền thần kinh, dẫn đến RLS

Kết luận:

Vitamin D và RLS là một chủ đề nghiên cứu mới mẻ và thú vị. Có những bằng chứng cho thấy vitamin D có thể ảnh hưởng đến RLS qua sự tác động của nó đến dopamine, một chất dẫn truyền thần kinh quan trọng. Tuy nhiên, chúng ta vẫn cần nhiều nghiên cứu hơn để xác định liệu vitamin D có thể được sử dụng làm phương pháp điều trị RLS hay không.

Nếu bạn đang gặp phải các triệu chứng của RLS hoặc muốn biết thêm về mức độ vitamin D của bạn, hãy liên hệ với bác sĩ của bạn. Bác sĩ có thể kiểm tra mức độ vitamin D của bạn và tư vấn cho bạn cách bổ sung vitamin D phù hợp. Bên cạnh đó, bạn cũng có thể tham khảo danh sách các loại thực phẩm giúp cải thiện triệu chứng chân không yên ở bài viết này: Thực phẩm làm giảm hội chứng chân không yên

Nguồn tham khảo: